Çocuk ve Genç

Yeni yıla sayılı günler kala hepimizi tatlı bir heyecan kaplar. Yetişkinleri izleyen çocuklar da aynı mutluluk, heyecan ve umut duygularını hissederler. Yılbaşına yaklaşırken bu güzel duygularla birlikte herkes birbirine hediyeler alır ve yılbaşı gecesi yapılacaklar planlanır. Bir yandan da, tüm yıl boyunca yaşananlar değerlendirilir. Çocuklar için yılbaşı, her yerin renkli ve cıvıl cıvıl olması ile birlikte, hediyeler, sürprizler, oyunlar ve dileklerinin gerçekleşmesini umut etmek demektir.

Yetişkinler için yeni yıl demek, yeni umutlar ve yeni hedeflerdir. Yeni yıl ebeveynlerin çocuklarına yönelik tutumları için de bir fırsata dönüştürülebilir. Çocuklarınız için yeni yılda yapabilecekleriniz arasında; onlarla daha fazla vakit geçirmek, onları daha yakından tanımak, olumlu davranışlarına odaklanmak ve bunları övmek, birlikte katılabileceğiniz sosyal aktivitelere karar vermek ve birlikte gitmek, çocuğunuza sorumluluk kazandıracak yaşına uygun görevler vermek ve en önemlisi iyimser olmak olabilir. Siz kendinizi iyi hissettikçe, çocuğunuz da kendisini daha mutlu ve değerli hissedecektir.

Yetişkinler gibi çocuklar da yeni yılı bir başlangıç ve yeni bir fırsat olarak algılayabilir. Ancak yeni başlangıçlar yapmakta bir yetişkin kadar kararlılık gösteremeyebilirler. Bu nedenle, ebeveynlerin yeni yılı bir fırsata dönüştürebilmeleri adına, birlikte çocuğa somut ve küçük hedefler belirleyerek ve her hedefe ulaşıldığında biraz daha büyük bir hedef koyarak devam edilmesi önemlidir. Bu hedefler; çocuğun ihtiyacına göre duygusal, akademik ya da sosyal beceriye yönelik olabilir.

Aileler yeni yılda uygulamaları için ya da günü kurtarmak amaçlı çocuklarına bazı sözler verebilirler. Bizler için verilen bir sözün tutulması ne kadar önemliyse, çocuklar için de önemlidir. Çocuk anne-babasının verdiği sözü tutmadığını deneyimlediğinde, büyük bir hayal kırıklığı yaşar ve kendini güvende hissetmeyebilir. Bunun yanı sıra, ebeveynleri tarafından çoğunlukla verilen sözlerin tutulmadığını yaşayan bir çocuk, hem ailesine hem de dış dünyaya karşı güvensizlik yaşar, içe kapanabilir. Bu sebeple, anne babaların çocuğun isteklerinin maddi, manevi ve zaman anlamında ne kadar gerçekleştirilebilir olduğunu tespit etmesi, belki bunun için çocuktan karar verebilmeleri için zaman istemeleri ve sonrasında bunu çocuğa yaş gelişimine uygun, kısa ve öz şekilde açıklamaları önemlidir. Ebeveynlerin çocuğa karşı kararlı ve tutarlı olmaları, ona bir hediye almalarından daha kıymetlidir. Çünkü bu şekilde çocuk kendini güvende hissedecektir. Bu nedenle, ailelerin çocuklarına yeni yılda tutabilecekleri ve gerçekleştirebilecekleri sözleri vermeleri oldukça önemlidir.

Çocuklar anne babalarının yaptıklarını model alarak öğrendiklerinden, yeni yıl hazırlıkları onlar içinde eğlenceli ve heyecan vericidir. Ailelerin yılbaşına yönelik tutumları ve kutlama ritüelleri bu noktada önemlidir. Ailenin çocuğa yılbaşına yönelik kendi yapısına uygun açıklamaları olmalıdır. Yılbaşı kutlaması aslında çocuklar için bayramların kutlanmasına benzer özellikler taşır. Yılbaşı gecesi birlikte yapılan aktiviteler bir yandan aile bağlarını güçlendirirken, bir yandan da çocukların özel ve mutlu anılar biriktirmesini sağlamaktadır.

Çocuklar için yılbaşı günü ve öncesindeki hazırlıklar eğlenceli olması ile birlikte aynı zamanda merak uyandıran bir süreçtir. Bu nedenle, çocuklar yılbaşına yönelik anne babalarına bazı sorular sorabilirler. Örneğin çocuklar, “Yılbaşında ne olur?”, “Neden kutlanır?”, “Neden hediyeler yılbaşı gecesi açılır?”, “Ev neden süslenir?”, “Neden çam ağacı alınır ve süslenir?” gibi soruları yeni yıl yaklaşırken sıklıkla sorarlar. Ebeveynler bazen bu soruları çocuğa nasıl açıklayacaklarına dair zorlanabilirler. 31 Aralık’ın yılın son günü olduğu ve yeni yıla girerken güzel şeyler olacağına inanmamız sebebiyle, kutlamalar yaparak yeni yılı karşıladığımız açıklanabilir. Çam ağacının yılbaşını temsil eden bir sembolik araç olduğu, süslenmiş bir evde sevdiklerimiz ile birlikte eğlenceli şekilde yeni yılı karşılamamızın ve maddi değeri çok olmayan ancak günün anlamını ifade eden hediyeler alıp birbirimize vermemizin bizleri mutlu ettiği anlatılabilir. Hediyelerin yılbaşı gecesine kadar alınıp çam ağacına konulması ve o geceye kadar beklenmesinin eskiden gelen bir gelenek olduğu açıklanabilir. O zamana kadar beklemenin, sabretmenin ve o heyecanı yaşanmasının mutluluğu ebeveynlerin kendi anılarıyla açıklanabilir. Hatta bu süreç çocukla oyuna dönüştürülebilinir. Özellikle okul öncesi dönem çocukları için bu açıklamalar, hep birlikte yeni yıl resmi çizerek ya da oyun oynanarak yapılabilir.

Yeni yıl ile ilgili ebeveynleri tarafından yapılan açıklamalar ve uygulamalar, hem çocuk ile anne-babası için etkili ve empatik bir ilişki ve iletişim fırsatı olacak hem de çocuk için yeni yıl daha somutlaşmış, öngörülebilir olmakla beraber kendisini daha güvende hissetmesini sağlayacaktır. Kendisini güvende hisseden çocuk bu sayede, anne babasının desteği ile hem yeni yıl hedefleri oluşturabilir hem de bunları uygulama konusunda istekli olabilir.

Tüm dileklerinizin ve beklentilerinizin gerçekleşeceği sağlıklı ve mutlu yıllar dileğimle!
 
Ece Eryılmaz Klinik Psikolog - Davranış Bilimleri Enstitüsü Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın  Terapistlerimiz