E-Liderlik: Uzaktan Liderlik

“E-Liderlik, liderlik edilen bireylerin; düşünce, davranış, tutum ve performanslarını ölçmek, geliştirmek ve değiştirmek için sosyal etkileşim sürecinde bilgi teknolojilerini kullanmak olarak tanımlanabilir.”

Günümüzde, “küreselleşme” ve “dijitalleşme” hayatımızın her alanında olduğu gibi iş dünyasında da yeniliklere ve gelişmelere neden olmaktadır. Hızla gelişen bu küresel rekabet ortamında, çalışma koşulları ve çalışma kültürü de değişmektedir. Bu sürece uyum sağlamak, avantaj veya tercih meselesi olmaktan çıkarak zorunlu bir dönüşüm haline gelmiştir. Özellikle pandemi sürecinin etkisiyle, iş dünyasında tüm kurumlar, dijitalleşmenin bize sunduğu teknolojik imkanlardan faydalanarak kendilerine bir “uzaktan çalışma” sistemi oluşturmak durumunda kalmıştır. Öyle ki uzaktan çalışmanın yeni normale dönüştüğü ve dijitalleşmenin etkilerinin her sektörde görüldüğü bugünlerde, liderlik kavramı da “E-Liderlik” kapsamında yeniden ele alınmıştır. E-Liderlik, liderlik edilen bireylerin; düşünce, davranış, tutum ve performanslarını ölçmek, geliştirmek ve değiştirmek için sosyal etkileşim sürecinde bilgi teknolojilerini kullanmak olarak tanımlanabilir. Böylece dijital iletişim teknolojisi aracılığıyla lider ve ekibi arasındaki fiziksel uzaklığı yok etmek uygun olur.

Bir lideri lider yapan en önemli özelliklerinden biri, bilgi sahibi olması iken günümüz şartlarında bilgiye erişebilmek çok daha kolay bir hal almıştır ve liderlerin izleyicileri de kendilerini, en az lider kadar bilgili ve donanımlı hale getirebilmektedir. Bu sebeple bilgi, liderlerin kontrolünden çıkmaktadır.

Gelişmiş iletişim teknolojilerinin kullanıldığı kurumlarda, sadece çalışanlar değil müşteriler de kurum kültürünü ve iletişim şeklini değiştirmektedir. Uzaktan çalışma sürecinde tüm işlerin online olarak yürütülmesi müşteriler ve kurum arasındaki ilişkileri daha yakın bir hale getirmiştir. Bu durum, liderleri de etkileyerek; onlara, kültürlerarası bir düzlemde daha yakın ilişkiler içinde çalışma zorunluluğu getirmiştir.

Dijitalleşmeyle beraber iş dünyasında birçok değişim yaşanırken, bu sürece uygun yeni bir örgütsel yapı ve kültürün oluşmasında ve benimsenmesinde de liderlere büyük bir rol düşmektedir. Kurumun strateji ve planlamaları, çalışanların davranış ve tutumları, çalışanların birbirleriyle kurdukları ilişki ve müşteri ilişkileri bu bağlamda değişmelidir ve liderler bu değişim sürecini işbirliği ve yüksek motivasyon sağlayarak yürütmelidir.

Tüm bu koşullar sebebiyle günümüz liderlerinin geleneksel liderlerden daha farklı yeterliliklere sahip olması gerekmektedir.

Güncel gelişmelerden haberdar olmak ve bu doğrultuda bir yol haritası çizmek,
Hızla gerçekleşen dönüşümlere uyum sağlama sürecinde çalışanlara destek olmak,
Fırsatları değerlendirebilmek, atik olmak
Yeni normale uygun stratejiler belirleyerek kurumun kazancını artırmak,
Çalışanlarla yakın ilişkiyi ihmal etmemek (Mesai saatleri içerisinde ulaşılabilir olmak ve çalışanlarla iletişim halinde olabilmek)
Çalışanlarla empati kurabilmek
Güncel gelişmelerden haberdar olabilmek

Uzaktan liderliği başarıyla sürdürebilmek için bu yeterliliklere sahip olmak önemli ve gereklidir.

Yapılan bir araştırmaya göre, geleneksel lider özellikleriyle, e-liderlerin liderlik özelliklerinin birbirinden farklı olduğu ortaya konmuştur.

Bu çalışmada; e-liderlik, uzaktan liderlik yapan bireylerde;

Öz Güven
Yaratıcılık
Empati
Risk alabilme ve atik olmak
İkna kabiliyeti
İlham verme
Küresel düşünebilme
Bilgi paylaşımı ve vizyon belirleme
Duygusal dayanıklılık(resilience)

Gibi davranış ve becerilere, geleneksel liderlerden daha çok önem verildiği görülmüştür.

Geleneksel liderler iş yönelimli iken uzaktan liderlik yapan bireyler daha çok insan yönelimlidir. Bireylerin farklı durumlara hızlıca adapte olabilmesi ve zor koşullara karşı pozitif kalabilmesi şeklinde tanımlayabileceğimiz duygusal dayanıklılık(resilience) ise yine uzaktan liderlik kapsamında önemli bir faktördür. Dijitalleşme sürecinde sadece kendisini değil tüm kurum çalışanlarını online platformlara adapte edebilmek ve süreci kontrol altında tutabilmek yüksek seviyede duygusal dayanıklılığa sahip olmayı gerektirmektedir.

Sonuç olarak; küresel rekabet ortamı, dijitalleşmeyle birlikte gelen yeni teknolojilerin iş dünyasını tamamen değiştirmesi, yeni örgütsel kültürler ve çalışma şekillerinin ortaya çıkmasıyla birlikte liderlerin izlemesi gereken yol ve sahip olması gereken özellikler ve yeterlilikler de bu doğrultuda değişmiştir. Bu özelliklerin ve yeterliliklerin kazanımı ya da var olan yeteneklerin güçlendirilmesi için liderler kendilerini sürekli geliştirmenin yolunu aramalı, bu noktada çalışanlara da ilham vermeli ve değişime öncülük ederek süreci kontrol altına alabilmelidirler.

Kaynakça

Naktiyok A., (2006). E-Liderlik: e-liderlik özelliklerinin incelenmesine yönelik bir araştırma.İşletme Fakültesi Dergisi 7(1) 19-40.

DBE Kurumsal Gelişim Merkezi