Emre Konuk

Beynin Gücü

Beynin Gücü

Beynimizin gerçekle hayali her zaman ayırd edemediğini yaşamımızdan biliriz. Örneğin; bir korku filmi seyrederken adam sanki beni boğazlayacakmış gibi korkarım. Psikoterapi de, hayal gücünü alabildiğine kullanır. Özellikle korkularda ve travmatik yaşantıda danışanların hayallerinde korkulan duruma girmeleri desteklenir ve kişinin duyarsız kalmayı öğrenmesi sağlanır.

Bunları bilirdik de, beynin bunu nasıl becerdiğini bilmezdik, ta ki beyin araştırmacısı Alvero Pascual-Leone Harvard Tıp Merkezinde bir dizi araştırmayı başlatıp beynimizin nelere kadir olduğunu araştırana dek.

Leone gönüllülerin bir bölümüne bir parçayı piyanoda metronomun hızına uyarak mümkün olduğu kadar düzgün çalmalarını söylüyor.Gönüllüler 5 gün ikişer saatten egzersizlerini yapıyorlar. Her gün egzersizi bitirdikten sonra beyinlerindeki nöronların ne ölçüde faaliyette bulunduklarını ölçen bir alete (TMS) bağlanıyorlar. Alet piyanoyu çalabilmak için motor-cortex’in ne kadarının gerektiğini ölçüyor. Bir haftalık egzersizden sonra araştırmacılar parmakları oynatabilmek için gerekli alanın genişlediğini ve yan bölgelere taştığını görüyorlar.

Aslında bu buluşu destekleyen başka araştırmalar da bir süredir yayınlanıyordu. Belli bir grup adeleyi çalıştırdığınızda beyin buna paralel olarak kendi içinde daha geniş bir bölgeyi işin içine dahil ediyordu.

Ancak Leone araştırmaya bir unsur daha ekledi: Başka bir grup gönüllüye piyano çaldırmadı ama çalıyormuş gibi düşünmelerini-hayal etmelerini istedi. Denekler deney sırasında parmaklarını oynatmadılar ama hayallerinde oynatıyorlarmış gibi düşündüler.

Her iki grubun beyin ölçümlerini karşılaştırdıklarında bu alanda devrim yaratan sonuçları net olarak gördüler. Yalnızca piyano çaldığını düşünmek-hayal etmek bile motor-cortex’in bu işe ayırdığı alanın genişlemesine yol açmıştı. Sanki sahiden piyano çalmışlar gibi. Zihinsel egzersiz beynin kendini yeniden organize etmesine, daha da temelde fizik yapısını değiştirmesine neden olabiliyordu.

Dogma Yıkılıyor

Ta başından beri yetişkin beyninin hem yapısının hem de fonksiyonunun öğrenmeyle değişemeyeceğine inanılırdı. Bu aslında şu anlama da geliyordu: Genetik olarak beyinde örneğin; gözden gelen sinyalleri işleyen nöronların olduğu ve ayrıca başka bir grup nöronun da parmakları oynatacağı ve ölene kadar da bunları ve yalnızca bunları yapacağına inanılırdı.

Beynin yapısının değişmeyeceği inancı pratikte önemli sonuçlar doğuruyordu. Örneğin; felç geçiren hastalarda yapılabilecek şeylerin çok sınırlı olduğuna inanılıyordu. Bir önemli sonuç da; beyinde psikiyatrik bozukluklara neden olan patolojik organizasyonun düzeltilemeyeceği inancı idi.

Artık bu dogmanın yıkıldığını ve yetişkin beyninin inanılmaz bir “plastisiteye” yani yapısını ve fonksiyonunu öğrenme yoluyla değiştirebilme yeteneğine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu da bize gerek beyin hasarının rehabilitasyonunda gerekse pek çok psikiyatrik bozuklukta yeni kapılar açıyor demektir.

Haftaya önümüze çıkan yeni olanakları keşfetmeyi sürdüreceğiz.

14.09.2008

Benzer İçerikler :

Mutluluk - II

Geçtiğimiz hafta mutluluk üzerine konuşmuş ve yapılan kapsamlı bilimsel çalışmaların ortaya koyduğu bazı bulguları paylaşmıştık. Mutluluk evrensel nitelikte ...

İletişim Kuramı Perspektifinden Psikanaliz

Bir süredir iletişim kuramı çerçevesinde çeşitli konuları ele alıyoruz. Bugün yine iletişim kuramı perspektifinden bir başka merak uyandıran konuya, ...

Evlilikler Nasıl Başlar Nasıl Biter 4

Geçen hafta hangi evliliklerin iyi gittiğini, hangilerinin kötü gittiğini anlayabilmek için araştırmalara bakalım demiş ve bunun için de Gottman’...

Yetkinlikler Meselesi 5

Geçen hafta, “Yetkinlikler Meselesi” ile ilgili olarak yanlış anlaşılan bir kaç noktayı netliğe kavuşturmaya çalışmıştık. Parantezi kapay...

İlginizi Çekebilir :

İyimser Çocuklar Yetiştirebilmek

Daha önce birkaç yazımda hayatta iyimser veya kötümser olmanın ne gibi sonuçlar doğurduğunu dile getirmiştim. İş yaşamında, okulda, yakın ilişkilerde, ru...

Kolestrol: Bir Masal Daha 4

Birkaç haftadır kolesterolle ilgili “şehir efsanelerini” yazıyorum. Geçen haftayı özetleyelim: Kolesterolle ilgili araştırmaların toplandığı, ...

İnsanları Neler Mutlu Etmez

Aralık'ın ortasında bu köşede “Mutluluk Satın Alınabilir mi” başlıklı yazıda, ekonomik refahla mutluluk arasındaki ilişkiyi irdelemiştim. ...

Örgüt Kültürü, PKK ve Öcalan

1900 yılında Amerika’da ilk 100 içinde yer alan firmadan bugün yalnızca 16’sı hayatta. İlk 500 firmanın da yalnızca 29’u listede. Son 15...