Egzersiz ve Depresyon - II
Geçen yazımızda, egzersiz ve depresyon ilişkisini ele almış; depresyona, depresyondaki kişinin beyninde gerçekleşen değişikliklere ve ilaç ile egzersizin depresyon tedavisindeki etkilerine değinmiştik. Bugün ise konuyla ilgili bilimsel çalışmalardan çarpıcı örneklerle sohbetimize kaldığımız yerden devam edeceğiz, ama önce bilgilerimizi tazeleyelim.
1950’li yıllar itibariyle önceleri tamamen psikolojik bir fenomen olarak deÄŸerlendirilen depresyonun biyolojik bir boyutunun da bulunduÄŸu fark edildi. Depresyonu, bu boyutu hedef alarak tedavi etmeyi amaçlayan antidepresanların temel iÅŸlevi; beyindeki baÄŸlantılar arasındaki iletiÅŸimi saÄŸlayan kimyasalların salgılanımını dengelemektir. Düzenli yapılan egzersiz de benzer etkiyi gösterebiliyor.
Egzersiz ile depresyon arasındaki ilişkiye işaret eden örnekler ile devam etmeden önce bir hatırlatma yapmakta fayda var. Beden, beyin ve zihin arasındaki ilişki çok yönlü bir ilişki; her biri, bir diğerini etkiliyor ve bir diğerinden etkileniyor. Egzersiz söz konusu olduğunda da durum aynı.
Temel Araştırmalar
1. Berkeley’de(A.B.D.) yapılan Alameda County Study isimli araÅŸtırma projesi en iyi örneklerden biri. AraÅŸtırmacılar ilk kez 1965 yılında ve daha sonra 1974 ve 1983 yıllarında anket verdikleri 8.023 kiÅŸinin yaÅŸam tarzı alışkanlıklarının ve saÄŸlık durumlarının nasıl ilerlediÄŸini 26 yıl boyunca izlediler. AraÅŸtırmanın sonunda, baÅŸlangıçta hiçbir depresyon belirtisi olmayan kiÅŸilerden zaman içerisinde hareketsizleÅŸenlerin depresyon riskinin, diÄŸer kiÅŸilere oranla 1,5 kat daha fazla olduÄŸu görüldü. Paralel olarak, araÅŸtırmanın başında aktif olmayıp 1965 ve 1974 yılları arasında spora baÅŸlayanların depresyon riskinin, ilk baÅŸtan beri aktif olanlara kıyasla daha fazla olmadığı anlaşıldı.
2. Hollanda’da 20.000’e yakın sayıda ikiz kardeÅŸin ve ailelerinin incelendiÄŸi, 2006 yılında yayımlanan bir çalışmada ise egzersiz yapanların daha az kaygılı, daha az depresif, daha az nörotik ve sosyal açıdan daha dışa dönük oldukları görüldü.
3. Benzer biçimde, 1999 yılında Finlandiya’da gerçekleÅŸtirilen ve 3.500’e yakın katılımcıyı kapsayan bir çalışmada, haftada iki-üç defa egzersiz yapanların, daha nadir yapanlara veya hiç yapmayanlara oranla, depresyon, öfke, stres ve güvensizlik gibi olumsuzlukları belirgin bir ölçüde daha az yaÅŸadıkları anlaşıldı.
4. Amerika’nın en prestijli üniversitelerinden biri olan Columbia Üniversitesi’nde 2003 yılında yapılan ve 8.098 kiÅŸinin dahil olduÄŸu çalışmada da benzer iliÅŸki tespit edildi.
5. Yine Amerika’nın en prestijli üniversitelerinden biri olan Duke Üniversitesi’nde 1999 yılında gerçekleÅŸtirilen ve çok ses getiren projelerden bir diÄŸeri SMILE (Standard Tıbbi Müdahale ve Uzun Süreli Egzesiz) adlı çalışmaydı. AraÅŸtırmacılar çalışmaya katılan ve depresyon tanısı almış 156 kiÅŸiyi ilaç tedavisi, egzersiz ve kombine tedavi olmak üzere üç gruba ayırdı. Egzersiz grubundakiler kapasitelerinin yüzde 70-85’ini kullanarak, ısınma ve soÄŸuma egzersizleri ile birlikte toplam 45 dakikalık hızlı tempo yürüyüş yapıyordu. Çalışmanın sonunda her üç grubun da depresyon seviyelerinde fark edilir biçimde azalma görüldü. AraÅŸtırmacılardan James Blumenthal, egzersizin, ilaç tedavisi kadar etkili olduÄŸu sonucuna vardı. Bununla birlikte, ilaç tedavisi verilen gruptakilerin kısa vadede daha çabuk bir rahatlama deneyimledikleri görüldü. Ancak, altı ay sonra sonuçlar araÅŸtırıldığında, uzun vadede, egzersizin, ilaç tedavisinden daha etkili olduÄŸu anlaşıldı. İlaç tedavisi grubundakilerin yüzde 52’sine kıyasla, egzersiz grubundakilerin yüzde 30’unun, çalışma sürecine raÄŸmen hala depresyonda olduÄŸu tespit edildi. Benzer ÅŸekilde, çalışma süreciyle düzelme gösterenler arasında ilaç tedavisi grubundakilerin yüzde 38’i yeniden depresyona girmiÅŸken, bu oran, egzersiz grubundakiler için yüzde 8’di. (Merak edenler için: Kombine tedavi (ilaç ve egzersiz) en olumsuz sonuçları veren yöntemdi. AraÅŸtırmacıya göre bunun sebebi, ilaç kullanıyor olmanın, egzersizin saÄŸladığı, özgüven kazandıran süreçlerin önüne geçmesi ve öz hakimiyet duygusunu engellemesiydi).
Özellikle vurgulamak istiyoruz ki bir egzersiz seansıyla anlık olarak daha iyi hissetmek mümkün olsa da kişinin ruh halini sürekli yukarılarda tutabilmesi için bir süredir düzenli biçimde devam ediyor olması gerekiyor. Depresyonun üstesinden gelmek için önemli bir unsur, kişinin ertesi gün de kendisini iyi hissedeceğini bilmesidir. Bu, periyodik egzersizler ile biraz daha uzun zaman alabilir. Ancak, yol kat etmek, yavaşça başlayıp adım adım ilerlemekle başlar.
Biliyoruz; depresyon öyle bir şey ki, insanı bazen koltuğundan kalkamayacak gibi hissettirebilir. Ancak durum öyleyse, hareket etme gereksinimi çok daha acil demektir. Unutmayın; bedeni harekete geçirmek, beyni harekete geçirmek için birebirdir.
Kaynak: Ratey, J.J., & Hagerman, E. (2008). Spark: The revolutionary new science of exercise and the brain. NY: Little, Brown and Company. 30.01.2011
Benzer İçerikler :
Geçen hafta beraberliğini bir an önce bitirmek isteyenler için uygulayabilecekleri, bilimsel temeli sağlam, garantili teknikleri sırasıyla anlatm...
Geçen hafta, “Yetkinlikler Meselesi” ile ilgili olarak yanlış anlaşılan bir kaç noktayı netliÄŸe kavuÅŸturmaya çalışmıştık. Parantezi kapayÄ...
Değişik zamanlarda çalışan bağlılığı ve müşteri bağlılığından söz ettik. Boşuna değildi çünkü her ikisinin de bir organizasyona ayrı ayrı ciddi katkısı...
Bu, kendimize sorabileceÄŸimiz en basit ama en önemli soru olabilir. Ancak, yalnızca insanların %20’si bu soruyu kesin bir ÅŸekilde “evet” ...
İlginizi Çekebilir :
Çocuk dediğiniz şey, zamanla hepimizde yok olan bir güzel özellikle doğar. Bu özellik, çocukların hiç anlamadığımız hareketler yapmasına, hiç durmadan oradan ...
Bu hafta başarılı yöneticilerin kullandığı dördüncü ve son anahtara geldi sıra. Çalışanlar zamanla merdivende hep bir basamak daha yukarı çıkmak, daha fazla ...
Geçen hafta sizlerle Davranış Bilimleri Enstitüsü’nde meslektaÅŸlarımla birlikte cevabını aradığımız soruları ve araÅŸtırma sonuçlarını paylaÅŸmıştım. Temel ...
Geçtiğimiz haftalarda sizlere özellikle çocukluk döneminde yaşanan travmaların ya da başka türlü ifade edecek olursak; fiziksel, duygusal ya da cinsel ...