Emre Konuk

Zihin Ve Beden İlişkisi - III

Önceki haftalarda, yetişmenin ve her tür çevresel unsurun önemini vurgulayan epigenetik yaklaşım perspektifinden zihin ve beden ilişkisini konu etmiştik. Bugün, zihnin ve kimilerine göre bedenin gelişiminde kritik değere sahip aile dinamiklerine ve doğumla bağlantılı ailevi faktörlere odaklanarak söz konusu ilişkiden bahsetmeye devam edeceğiz. Öncesinde bazı noktaları hatırlatalım:

Bedenimiz ve yaşamımız, yalnızca maddesel olanla değil, çok daha fazlasıyla etkileşim içerisinde. Birçok bilimsel çalışma (Goodman & Blank, 2002; Jin et al., 2000; Liboff, 2004; Sivitz, 2000) biyolojimizin, elektromanyetik/enerjisel unsurlardan (örneğin, düşünceden) çarpıcı biçimde etkilendiğine, dahası bu unsurların önemli yaşamsal süreçler üzerinde rol oynadığına işaret ediyor. Başka bir deyişle, bedensel sınırları belirgin olmayan (zihnimiz) veya bedensel sınırların dışında kalan (çevre) tüm unsurlar, fiziksel varlığımızı etkileyebiliyor ve yaşamımızı değiştirebiliyor. Dolayısıyla zihni, bedenden ayırmak da zihin ve bedenin birbirini etkilemediğini söylemek de gerçeklikten çok uzak. Bununla birlikte, henüz erişimimizde olmayan ve birçok kez bilinç düzeyindeki mesajlarla çatışan psişik içeriği  barındıran bilinçdışı sebebiyle, bedenimize ve yaşamımıza etki eden düşünceler veya hisler, her zaman farkındalığımızda ve kontrolümüzde olmuyor.

Ebeveynlerin Çocuğun Bilinçdışı Üzerindeki Gücü

Bir önceki yazımızı sonlandırırken bilinçdışının hücresel değişim üzerindeki gücüne dair bir örnek vermiştik ve bu örnek aynı zamanda anne ve babaların çocuklarının bilinçdışı üzerindeki etkisini de ortaya koyuyordu. Bugün de tam olarak bundan söz edeceğiz. Anne ve babalar, çocuklarının zihinsel gelişiminde muazzam bir rol oynuyorlar. Bu rol, pek çoğunun sandığından çok daha kapsamlı ve öncelikli; bilinçli düzeydeki bilişsel faaliyetlerimizi olduğu gibi, bilinçdışı düzeydeki içerik ve süreçleri de ilgilendiriyor ve bu bilinçdışı içerik ve süreçler biyolojimizi ve yaşamımızı kontrol ediyor.
Bir çocuk, yaşamının çok erken dönemlerinden itibaren, ebeveynlerinin; kendisine, başkalarına ve dünyaya yönelik yaklaşımlarını bilinçdışı düzeyde algılamaya ve içselleştirmeye başlıyor. Onlara ait olan inanç ve tutumları, farkına varmaksızın, olduğu gibi yutuyor ve benliğine katıyor. Örneğin, sıklıkla annesinden veya babasından sözel ya da davranışsal olarak “dünyanın korkulacak bir yer olduğu” mesajını alan bir çocuk, bu yaklaşımı içselleştiriyor ve yetişkinlikte, bilinçdışının etkisiyle, yaşamını hep kaygıyla sürdürür oluyor. Böyle bir kişi, mesela, hayatta yeni şeyler denemekten ya da yeni insanlar tanımaktan kaçınabiliyor; kısıtlı bir sosyal yaşantısı oluyor.

Şunu vurgulamakta fayda var ki çocuklar yalnızca doğrudan mesajları değil, dolaylı olanları da sezebiliyorlar; bilinçdışı, sandığınızdan daha zeki! Deminki örnekten devam edersek, çocuğun “dünyanın korkulacak bir yer olduğu” mesajını alması için, anne veya babanın “Dünya korkulacak bir yer” demesi gerekmiyor. Çocuğun davranışlarını çeşitli biçimlerde kısıtlayarak veya yönlendirerek olduğu gibi, ebeveynler kendilerine, başkalarına ve dünyaya dair yaklaşımlarıyla da bu mesajı verebiliyorlar. Mesela, evden çıkmaktan ve/veya insanlarla ilişki kurmaktan kaçınan bir anne ya da kötü hayat olaylarını duygusal bakımdan abartarak yaşayan bir baba aynı mesajı iletebiliyor.

Çocuk yetiştirmekte olan anne ve babalar, bu kısma özellikle dikkat etmenizi öneririz: Ebeveynler, çocuklarına, “hiçbir şey hak etmiyorsun”, “hiçbir şey başaramazsın”, “sen ne anlarsın”, “iğrenç çocuk” gibi sözler söylediklerinde, bu yorumlar çocuklarının bilinçdışında birer gerçek olarak yer eder. Bunun üzerine, bilinçli bir düzeyde olsun ya da olmasın, çocuğun ve ileride yetişkinin hayatını “hiçbir şey hak etmiyorum”, “asla başarılı olamam”, “ben bir şeyden anlamam”, “iğrencim, kimse beni istemez” gibi inanışlar yönetir. Üstelik, bu inanışlar, daha önce de referans verdiğimiz hücre biyoloğu Bruce H. Lipton’a göre, hücresel düzeyde belirleyicidir; bedensel sağlığı kesinlikle etkiler.

Ebeveynlerin Doğum Öncesi ve Doğum Sonrası Erken Dönemdeki Etkileri

Bazı biliminsanlarına göre, aslında, ebeveynler çocuğun zihinsel ve bedensel gelişimini şekillendirmeye doğum öncesinde başlıyorlar; hatta gebelik anında başladıklarını söyleyenler de var. Sayısı gün geçtikçe artan bir grup biliminsanı, anne karnındaki bebeğin, annesinin hareketlerini, düşüncelerini ve duygularını deneyimleyebildiğini ve bunun ve diğer çevresel unsurların etkisiyle, daha doğum öncesinde kişiliğin ve duygu ve düşünce gibi zihinsel olayların temelinin oluşmaya başladığını belirtiyor.

Döllenme öncesi yumurta ve sperm gelişiminin son evrelerinde anne ve babanın deneyimlediği duyguların çocuğun zihinsel ve bedensel gelişimini etkilediğini ve isteyerek ya da kazayla veya sevgiyle ya da nefretle gebe kalınmasının çok farklı sonuçları olabildiğini öne süren ilginç çalışmalar var. Kimileri ise (örneğin, Dr. Peter W. Nathanielz) rahimdeki yaşam kalitesinin (yani çevresel unsurların) hayatın ilerleyen dönemlerinde karşılaşılabilecek birçok hastalığa yönelik yatkınlığı belirlediğine dikkat çekiyor. Bunların arasında kalp ve damar hastalıkları, şeker hastalığı, obezite ve felç gibi ciddi sağlık sorunları bulunduğunu ifade ediyor. Ayrıca, Lipton’ın da belirttiği gibi, duygudurum problemleri ve psikoz (gerçeklik algısının değiştiği zihinsel durumlar) da dahil olmak üzere birtakım psikolojik/psikiyatrik sorunların, doğum öncesi ve doğum sonrası erken dönemlerle ilgili olduğunu gösteren çalışmalar (Gluckman & Hanson, 2004) da mevcut.

Kaynak

Lipton, B. H. (2007). İnancın Biyolojisi (B. Ünlütabak, Çev.). İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık. (2005).

06.09.2012

Benzer İçerikler :

Hareket ve Egzersiz - II

Geçen hafta, egzersizin beyin üzerindeki etkisine değinmiştik. Kısaca hatırlatacak olursak; düzenli egzersizin, başka pek çok faydasının yanı sıra, düşünce...

Travmadan Performansa - III

Son iki yazımızda, yaşamlarını geçmişte yaşadıkları travmatik süreçlerin etkisinde sürdüren, kendileriyle ilgili tanımlarını ve duygularını (ben sevilmem,...

İş Yaşamı ve Doyum

İki hafta önce, “Mutluluk Satın Alınabilir mi?” başlıklı yazıda, kazanılan parayla mutluluk arasında bir ilişki olduğunu, ancak bir yerden sonra bu ...

İnternette Aşk 4

Geçen hafta, İnternette kurduğum ilişkilerin bana, günlük yaşamda kurduğum ilişkilerde yaşadığım pek çok zorluğu, kaygıyı aşma olanağı verdiğini ve ayrıca ...

İlginizi Çekebilir :

Sevgiliyi Kullanım Kılavuzu

Geçen hafta kişisel gelişim kitapları ile ilgili bazı gerçekler ve efsaneler aktarmıştık. Bu hafta, kişisel gelişim kitaplarının kadın-erkek ilişkisine ...

İletişim Kuramı Ve Çift İlişkileri

Geçtiğimiz haftalarda, insan ilişkilerini, psikopatolojiyi ve psikoterapiyi kişilerarası ilişkiler bağlamında ve iletişim biçimleri üzerinden inceleyen bir ...

İkna - II

Geçtiğimiz hafta, ikna konusuna giriş yapmış tık. İkna üzerine yapılan araştırmaların akademik alanın dışına çıkamadığına; genel olarak toplumun, kapsamlı ...

İlişkiler ve Mutluluk

Bu yazı dizisinde size mutluluğu belirleyen evrensel 5 faktörden söz ederek yola çıktık. Geçen hafta kariyerinizden kaynaklanan mutluluktan söz ettik. ...