Basında Dbe

Belki anneler biraz üzülecek ama Babalar Günü yaklaşırken babalara haklarını vermek gerekiyor. AraÅŸtırmalara göre baba ve çocuk arasındaki bağın kalitesi çocuÄŸun geliÅŸiminde çok önem taşıyor. Peki, babalar iyi bir örnek olmak, çocuÄŸuyla iliÅŸkinin kalitesini artırmak için neler yapmalı? DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Ece Eryılmaz anlatıyor.

Belki haklarında anneler kadar çok yazılmış methiye yok. Çoğu zaman kendilerini çocuklarının gözünde ikinci planda da kalmış hissedebilirler ama bilimsel araştırmalar babaların haklarını onlara teslim ediyor. Çünkü çocukların babalarıyla kurduğu ilişki, kelime dağarcığından analitik zekâya kadar pek çok noktayı biçimlendirmede kritik rol oynuyor.

Çocukların ruh saÄŸlığının geliÅŸiminde anne kadar babanın rolünün de çok önemli olduÄŸunu anlatan DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Ece Eryılmaz, “Babalar ile yapılan bazı yeni çalışmalar, babanın doÄŸum sonrasında devam edecek ilgisinin doÄŸum öncesindeki ilgisi ile baÄŸlantılı olduÄŸunu göstermektedir. Her ne kadar en başından beri kadınların biyolojik ve hormonal olarak anneliÄŸe hazır olduÄŸu bilinse de, bebeÄŸin anne rahmine düşmesi ile erkeklerde de bazı hormonal deÄŸiÅŸimler olmaktadır. Buna raÄŸmen erkeklerin bebeÄŸi kucağına alır almaz babalık duygusunu hissetmeleri beklenmez. Yapılan araÅŸtırmalarda özellikle çocuklarıyla daha çok zaman geçiren, fiziksel temas halinde olan ve öz bakımı konusunda yardımcı olan erkeklerde baba rolünün geliÅŸiminin daha kolay olacağı belirtilmektedir” diyor.

Yapılan araÅŸtırmalara göre babanın ilgisi ve yakınlığı ile büyüyen çocukların akademik performanslarının daha yüksek olduÄŸunu anlatan Eryılmaz, “Bazı çalışmalar, babaların çocuklarına akademik yönden ilgi göstermesinin çocuÄŸa; anne ilgisinden daha fazla akademik baÅŸarı getirdiÄŸini belirtiyor. Nitekim, bu çocuklarda okula karşı olumlu tutumun, motivasyonun ve biliÅŸsel becerilerin baba ilgisinden yoksun olanlara göre daha yüksek olduÄŸu bulunmuÅŸtur. Babadan ilgi görmenin çocukların öz güveninin artmasına ve kendi iç kontrol mekanizmalarına doÄŸru orantılı bir katkı saÄŸladığı saptanmıştır. Bazı araÅŸtırmalar ise çocukları ile daha fazla etkileÅŸimde bulunan babaların çocuklarının matematik zekâlarının olumlu etkilendiÄŸini ve daha geniÅŸ bir kelime daÄŸarcığına sahip olduklarını ortaya koymuÅŸtur” diyor.

Eryılmaz, “ÇocuÄŸun duygusal ve fiziksel ihtiyaçları baba tarafından da karşılanmalıdır. Mesela çocuÄŸa sevdiÄŸini söyleyebilir, sarılabilir, ona gülümseyerek ve ÅŸakalaÅŸarak sevgisini somut bir ÅŸekilde ifade edebilir. Aynı zamanda onun yaÅŸadığı problemleri dinleyerek, onu yargılamadan birlikte çözüm yolları bulmaya çalışarak ve duyguları hakkında konuÅŸarak iletiÅŸim kurabilir. Bunlar çocuÄŸun kendini deÄŸerli görmesine ve güvende hissetmesine yol açar. Ayrıca beslenme konusunda da babaların rolü oldukça büyüktür. ÇocuÄŸunu besleyen bir baba aralarında yakın bir iliÅŸki kurulmasını saÄŸlayacaktır” dedi.

Dış Dünyanın Rehberi Baba

Babaların bir diÄŸer önemli rolünün de ev içinde ve dış dünyada bir rehber görevi üstlenmesi olduÄŸuna dikkat çeken Eryılmaz, “Okul öncesi dönemde babanın çocuÄŸu dış dünyaya hazırlamak için fiziksel oyunlar oynamaya teÅŸvik etmesi, bir yandan da çocuÄŸun özerkliÄŸini kazanması için küçük adımlarla özgüven inÅŸa etmesi önemlidir. Bu nedenle babalar okul öncesi dönemdeki çocuklarına nasıl giyinmeleri gerektiÄŸini, eve gelen misafirleri karşılamayı ve günlük yaÅŸamdaki hayal kırıklıklarıyla nasıl baÅŸa çıkabileceklerini öğretebilirler. Ä°lkokul çağında ise çalışmaya teÅŸvik etmek için para yönetimini ya da bir spor / sanat dalını öğretme konusunda destek olabilirler. Kendi okul deneyimlerini anlatabilirler. Ergenlik döneminde ise babaların ergen ile konuÅŸmak için hevesli olduÄŸunu göstermesi, onun kendisi ve hayat hakkındaki düşüncelerini merak etmesi, hayat tecrübelerini öğüt vermeden anlatması, diyaloglarının sürekliliÄŸi yakın iliÅŸki içinde kalmalarına destek olacaktır. Ev dışında birlikte yapacakları aktiviteler, sosyal sorumluluk projelerine ya da babanın kendi iÅŸine bunaltıcı ve yorucu olmadan ergeni dâhil etmesi de ergene kendini deÄŸerli ve güvende hissettirecektir. Bunların yanı sıra, ergenlik döneminde alkol, madde kullanımı, arkadaÅŸlık iliÅŸkileri, ÅŸiddet hakkında da babaların çocukları ile konuÅŸmaları gerekir” dedi.

Babaların kendini kontrol etmeyi öğrenmesinin de kritik rol oynadığını anlatan Eryılmaz’a göre konu hakkında yapılan çalışmalar; yaramaz, üzgün ya da kontrolünü kaybeden çocukların davranışları karşısında sakin bir ÅŸekilde davranan babaların erkek çocuklarının daha az saldırgan olduÄŸunu, kız çocuklarının ise arkadaÅŸları ile daha az sorun yaÅŸadığını gösteriyor. Öte yandan, babanın çocuklarına karşı disiplin de saÄŸlaması gerekiyor. Peki, bu nasıl yapılmalı?

“Öncelikle babanın kendi duygularını ve beden dilini özellikle ellerini kontrol altına alması gerekmektedir” diyen Eryılmaz, “ÇocuÄŸuna bağıran, döven, vuran ya da bir eÅŸyaya zarar veren babalar aslında disiplin vermekte baÅŸarısız olup sadece kötü davranışın modeli haline gelir. Çünkü kontrolü kaybettiklerinde çocuklarının saygısını da kaybederler. Ne yazık ki birçok baba çocuklarını kontrol edemediÄŸinde hüsrana uÄŸrar, kendi öfkesini kontrol edemez ve aslında ne yapacağını da tam olarak bilemez. Baba olmak demek çocukla arkadaÅŸ olmak demek deÄŸildir. ÇocuÄŸun kendini güvende hissedebilmesi için sınırlara da ihtiyacı vardır. Ä°stenmeyen söylemleri ya da davranışları olduÄŸunda ona fiziksel ya da duygusal ÅŸiddet uygulamadan ancak kararlı ve tutarlı bir ÅŸekilde, anne ile ortak bir tutumla sınır koyması gerekmektedir” dedi.

Ä°yi Baba Olmak İçin Bunlara Dikkat…

Sevginizi gösterin: Ã‡ocukların ebeveynleri tarafından istenilmesi, kabul edilmesi ve sevildiÄŸini bilmesi onları güvende hissettirir. Özellikle babaların çocuklarına sarılmaya istekli olmaları ve bu konuda kendilerini rahat hissetmeleri önemlidir. Her gün çocuÄŸunuza ilgi ve yakınlık göstermeniz çocuÄŸun sevildiÄŸini bilmesinin ve hissetmesinin en iyi yoludur.

ÇocuÄŸun annesine saygı gösterin: Babaların yapabilecekleri en iyi ÅŸey çocuÄŸun annesine saygı göstermeleridir. EÄŸer evliyseniz evliliÄŸinizi güçlü ve canlı tutmaya çalışın. EÄŸer boÅŸanmışsanız, hala anneye karşı saygılı ve destekleyici olmanız önemlidir. Birbirine saygı duyan anne babalar çocuklarına da güvenli bir dünya saÄŸlar ve böylece çocuk kendini de saygı duyulan ve kabul edilen bir birey olarak görür.

Çocuklarınızla birlikte zaman geçirin: Ã‡ocuÄŸunuzla vakit geçirdiÄŸinizde, sizin için ne kadar önemli ve deÄŸerli olduÄŸunu hissedecektir. EÄŸer sürekli yoÄŸunsanız ve onunla vakit geçirmiyorsanız, o da sizin söylediklerinizi dinlemeyecektir. Çocuklar çok hızlı büyürler, ÅŸimdi kaçırdığınız fırsatlar ve birlikte yapmadıklarınız hem ÅŸimdi hem de ilerleyen zamanda çok ÅŸeyi de beraberinde götürecektir.

Onu dinlediÄŸinizi hissetmesini saÄŸlayın: Ã–zellikle ülkemizde çocuklar ile babanın arasında köprü kurmaya çalışan kiÅŸiler annelerdir. Bu yüzden babalar çocuÄŸun yaÅŸadığı problemleri ya da yaptığı davranışları anneden öğrenirler. Çocuklarınızın düşüncelerini veya problemlerini dinleyin ve bunun için zaman yaratın.

Sevgi ile disiplin verin: Her çocuÄŸun rehberliÄŸe, disipline ve sınıra ihtiyacı vardır. Ancak cezalara deÄŸil. ÇocuÄŸun olumsuz davranışlarının sonuçlarının ne olacağına yönelik konuÅŸun ve gerekirse hatırlatma yapın. Olumlu, istenilen davranışlarını ise manevi ödüllerle (sarılmak, aferin demek gibi) pekiÅŸtirin. Açık, net, tutarlı ve sakin ÅŸekilde sınır koyan babaların çocukları, nerede ne zaman durmaları gerektiÄŸini bilir, sevilen biri olduklarını hisseder ve güvende olduklarını bilirler.

Rol model olun: Babaları ile birlikte vakit geçirerek büyüyen kız çocukları erkekler tarafından saygı görmenin nasıl olduÄŸunu bilir ve gelecekteki eÅŸlerini de bu ÅŸekilde seçerler. Erkek çocukları ise, hayatta en önemli üç ÅŸeyi yani dürüstlüğü, alçakgönüllülüğü ve sorumluk sahibi olmayı babalarından öğrenirler.

ÇocuÄŸunuzun öğretmeni olun: Babaların hayata yönelik öğreteceÄŸi birçok ÅŸey vardır. ÇocuÄŸa doÄŸruyu yanlışı göstermek, yapabileceklerinin en iyisini yapmaları için cesaretlendirmek ve iyi seçimler yapmayı öğretmek babaların görevidir.

Birlikte yemek yiyin: Ã–ğünleri birlikte yemek saÄŸlıklı aile yaÅŸamının en önemli parçasıdır. Bu yemekler sırasında tüm aile üyelerinin birlikte sohbet etme ve paylaÅŸma ÅŸansları da olur. Bu zamanlar aslında babaların çocuklarını dinleme, anlama, konuÅŸma ve öğüt vermeleri için iyi fırsattır.

Çocuklarınıza kitap okuyun: Günümüzde televizyon, tablet ve telefonlar, bizim olduÄŸu kadar çocukların da hayatını ele geçirmiÅŸ durumda. Çocuklar, okuyarak, görerek, yaparak ve duyarak en iyi ÅŸekilde öğrenirler. Çocuklarınız daha çok küçük yaÅŸtayken onlara kitap okuyun. Büyüdüklerinde kendi kendine okumaları için cesaretlendirin. Onlara okumayı sevmeyi aşılamak kiÅŸisel ve kariyer geliÅŸimlerinde ömür boyu katkı saÄŸlayacaktır.