Basında Dbe

Kim toplayacak bu odayı?

Kim toplayacak bu odayı?

Evin içine dağılmış oyuncaklar, köşelere atılmış kıyafetler, salonun ortasında duran okul çantası... Anne babaların karşılaşmaktan hoşlanmayacakları görüntüler olsa da bu davranışları çocuğun yaşına göre değerlendirmekte fayda var. Keşfetme ve merak duygularının yoğun olduğu ilk yıllarla, okula başlamış bir çocuğun dağınıklığının nedenleri arasında fark vardır. DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü'nden Uzman Klinik Psikolog Şeyda Özdalga'dan konuyla ilgili bilgiler aldık.

Düzen Nasıl Oluşturulur? Çocuklar Neden Böyle Olur?

Bebeklik döneminden çıkan çocuk sosyal, fiziksel, duygusal, bilişsel, dil ve öz bakım becerileri alanlarında gelişimine devam eder. Bir yaşın sonlarında artık kendi başına ayakta durabilen, birkaç adım adım atabilen çocuk ikinci yaşın başlarında koşma, sıçrama, geri geri yürüme, merdiven çıkma gibi hareket becerilerini geliştirir. Bu hareketlere bağlı olarak da iter, oyuncak çeker, eşya taşır, dengede durur, topa vurur, kapıyı kapatır, sandalye ve koltuğa çıkabilir.

Hatta annenin çocuğunu kontrollünün daha rahat olduğu bebeklik döneminde bu durum için annelere halk arasında "bu günler en güzel günler kıymetini bil ayaklanmaya başlayınca görürsün" şeklinde uyarıların zamanı da gelmiştir.

Çocuk bu dönemde gözlediği dünyayı daha iyi tanımak, keşfetmek ister. Arabasına, sandalyesine oturmaktansa onları itmekten, yerlerini değiştirmekten zevk alır. Oldukça hareketli olan bu yaş çocukları sürekli olarak bir yerden diğerine, bir aktiviteden ötekine gider. Dikkati henüz sürekli olmadığından bir şeyle ilgilenirken, kısa bir süre sonra diğerine yönelir. Kendi oyuncaklarıyla oynamaktansa mutfaktaki tava ve tencereyle oynar. Oyuncaklara ilgisi daha çok çevresindeki eşyaları tanıma gerekçesinden kaynaklandığından tencere, oyuncak bebekten daha fazla dikkatini çekebilir.

Son derece meraklıdırlar, dış dünyada gördüğü her şeye ilgi duyar. Gördüğü eşyaları ellemek, onlarla oynamak, yerlerini değiştirmek ister. Anneler "Her şeyi elliyor, eşyaları başka yerlere taşıyıp orda bırakıyor, evi dağıtıyor, devamlı peşinde biri gerekiyor" şikayetlerinde bulunurlar. Önlem olarak da evin şekli çocuğa göre sadeleştirilir. Eşyaların bir kısmı, belli bir dönem için ortadan tamamen kaldırılır ya da almaları engellenir. Çocuklarını engellediklerinde ise istediği eşyayı alamayan, yerini değiştiremeyen çocuk hayal kırıklığına uğrayarak ağlama, tepinme, tutturma davranışlarını gösterirler. Çocuğun çaresizliğini dile getirdiği bu olumsuz durumu önlemek, çocuğun dikkatini başka bir obje, durum ya da konuya yönlendirerek çözülebilir. Çocuğun gelişim dönemi özelliklerini iyi bilmek bu durumların dağınıklık olarak yorumlanmasını engelleyecektir.

Onların ihtiyaçlarını gerçekleştirmek, çevreyi tanımalarına yardım etmek, doğru yaklaşımla uygun davranışları öğretmek ve sağlıklı ilişki geliştirmek mümkündür. Bazı çocuklar titiz anne ve babalarına tepki olarak veya ebeveyn yaklaşımlarının bedelini ödetmek için, bazıları bağımsız, sanatçı kişilik özelliklerinden, bazılarıysa bu düzeni onlar için sağlayan başkasının olmasından veya planlama, organize olma becerisine sahip olmadığından, dikkat eksikliği hiperaktif özelliğinden dolayı dağınık olabilir.

Odasını Toplamayan, Dağınık, Çantasında Hep Eksiği Olan Çocukla Nasıl Baş Edilir?

Küçük yaşlarda keşfetme amaçlı düzeni değiştiren tutumlar aile tarafından doğru yönlendirilmezse okul döneminde de devam eder. Dağınıklığın birçok başka sebepleri de olabilir. Bazı çocuklar titiz anne ve babalarına tepki olarak veya ebeveyn yaklaşımlarının bedelini ödetmek için, bazıları bağımsız, sanatçı kişilik özelliklerinden, bazılarıysa bu düzeni onlar için sağlayan başkasının olmasından veya planlama, organize olma becerisine sahip olmadığından, dikkat eksikliği hiperaktif özelliğinden dolayı dağınık olabilir.

Bu durumda ilişkileri düzenlemek, toplama becerisini öğretmek, sonrasında denetlemek, "odanı topla", "çantanı kontrol et" gibi emir ve yöneten yaklaşımındansa durumu tanımlayan kendini yönetmesini sağlayan yaklaşımlarda bulunulmalıdır. "Odan dağınık, ne zaman toplarsın?"," Çantana tüm ihtiyacın olanları koydun mu?" sorularıyla yardımcı olunabilir. Ayrıca olumsuza odaklanmak yerine, odasının nispeten daha düzenli olduğu, eşyalarını eksiksiz getirdiği zamanlarda takdir ve övgüde bulunmak, olumlu disiplin yaklaşımında olmak bu olumlu durumların artmasını sağlar. Çocuğun motivasyonunu geliştirir.

Ailelerin Yanlışları ve Almaları Gereken Olumlu Tutumlar Nelerdir?

Çocuğun ve çevrenin zarar görmesini engelleyerek, ortamda özel ve küçük değişiklikler yaparak merak ve keşfetme duygusunu geliştirebiliriz. Bunun için küçük yaştan itibaren, ebeveynin yapabilecekleri şunlardır:

Ellemesini istemediğiniz objeleri eline aldığında "Hayır" deyiniz.

Anne ve Bebek / 01.08.2013

Yazının devamını pdf formatında okumak için tıklayınız.

Benzer İçerikler :

Üstünler herzaman başarılı olmayabilir

Üstünler her zaman derslerinde başarılı çocuk demek değildir. Derslerde ilgisiz ve akademik başarısı düşük bir profil çizebilirler. En önemlisi arkadaş...

Leylekler mi getirdi?

Leyleğin ağzındaki "bebek" artık tarih oldu. Artık çocuklar "Anne, beni leylekler mi getirdi?" diye sormuyor. Ama çoğu nasıl dünyaya ...

Ödeve hayır, ama!

Türkiye genelinde 17,5 milyon öğrenci bugün karne alıyor. MEB, "ödev verilmesin" uyarısında bulundu. Ancak uzmanlar "Sadece eğlenceye değil, ...

İlişkinin Sürprizi O'nun Arkadaşları

İlişkiye başlarken aldığımız sevgili paketinin içinde karşımızdaki kişinin geçmişte kurduğu ve bugüne dek getirdiği arkadaşlıkları da yer alıyor. Bunun bir ...

İlginizi Çekebilir :

Kusura Bakma Ben Pasif-Agresifim

"Bu tavırlarından hoşlanmıyorum" ya da "bu sözlerin beni kırıyor:" Onlar duygu ve düşüncelerini bu tip direkt sözlerle dile getirmek yerine ...

Kötü Anılar Artık Canınızı Yakamayacak

DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü Kurucu Başkanı Psikolog Emre Konuk ve ekibinin yapacağı özel bir araştırma ile tıbben nedenleri tam olarak ortaya konamayan ...

UZAKTAN ÇALIŞANLAR NASIL MOTİVE EDİLİR?

Pandemi ile birlikte pek çok çalışan evden çalışmaya geçti, şirketlerin büyük bir kısmı pandemi sonrasında da evden çalışmaya sürekli ya da en azından haftanın ...

Eğitim uzmanlarından TEOG'la ilgili öneri ve uyarılar

Bilinçli Aile Başarılı Çocuk Sınavlara hazırlanan öğrencileirn, özgüven ve motivasyonlarının arttırılması, başarıdaki en kritik unsur olarak görülüyor. Anne ...