Kariyer Planlama Süreçleri

Kariyer Planlama Süreçleri

Kariyer; sözlük anlamı “Bireyin yaşamının üretken yıllarını kullanarak geliştirdiği ve genelde çalışma hayatının sonuna dek sürdürdüğü iş ya da pozisyon.” olarak tanımlanmaktadır. Kariyerde esas amaç; seçilen bir iş yolunda ilerlemek, bunun sonucunda daha fazla deneyim ve yetenek kazanmak, daha fazla sorumluluk üstlenerek yapılan işte saygınlık elde etmektir.

Günlük yaşantımızda kariyer genellikle “sadece iş” olarak algılanmaktadır. Oysa kariyer yalnızca olanaklar, ilerleme ve başarılarla ilişkili bir iş veya istihdamı içermez. Bu algılayış kariyerin sadece geleneksel yaklaşımını yansıtmaktadır. Bu algıdan kurtulmak ve doğru bir kariyer planlaması yapabilmek için kişinin yetenekleri, motivasyonu ve ilgileri bir arada değerlendirilmeli, doğru kariyer planlaması da bu verilerin ışığında yapılmalıdır. Kişinin yetenek, ilgi ve motivasyonunu içerir. Bu nedenle kariyer planlamasının aslında çocuğun doğumuyla başlayan bir süreç olduğunu düşünmek yanlış olmaz. Kariyer gelişimi bu yüzden uzun bir süreç, meslek seçimi ise bir sentezleme işlemidir.

Kariyer planlamasının beş aşaması bulunmaktadır. Bunlardan ilki “Büyüme Evresi (0-14 yaş)”dir. Bu evrede çocuğun çevreyle etkileşimi, onun hayatı tanımasına yardımcı olur. Bu deneyimler çocuğun mesleki benlik gelişimine çok büyük katkı sağlamaktadır. İkinci aşama ise “Araştırma Evresi (15-24 yaş)” olarak karşımıza çıkar. Bu aşamada kişiler ergenlikten yetişkinliğe ilk adımlarını atarlar. Yeni yeni iş dünyasını ve mesleki rolleri keşfetmeye başlarlar, aktif olarak iş dünyasına ilk kez bu aşamada adım atarlar.  Üçüncü evre olan “Yerleşme Evresi (25-44 yaş)”nde ise bir işe bağlanma ve o işte yer edinme çabası başlar. Kişiler bu evrede kariyerlerini sağlamlaştırmaya çalışır yeni uzlaşma yolları aramaya başlarlar. “Koruma Evresi (45-64 yaş)”nde ise kişi artık var olan mesleki benlik kavramını korumaya çalışır. Beşinci ve son evre olan “Çöküş Evresi (65+ yaş)”nde ise kişi artık iş yaşamında eski deneyimlerinden faydalanmaya başlar. Yeni ve farklı deneyimler edinmeye çalışmaktansa denenmiş ve güvenilir eski tecrübelerini kullanır. Bu evrenin sonunda kişi önce iş yaşamını yavaşlatır daha sonra ise emekliliğe ayrılır.

Yukarıdaki basamaklara dayanarak kariyerin gelişim süreçlerinin aslında küçük yaşlardan itibaren hayatımızda yer aldığını fark edebiliriz. Meslek seçimi, okul başarısı ve sınav sonuçları gibi farklı sonuçlara dayanarak yapılırken, kariyer gelişimi çok küçük yaşlardan itibaren edindiğimiz deneyimlerle oluşmaya başlar. Bu sebeple sadece lise dönemindeki tercihlerle yapılan kariyer planlaması pek çok gencin kendisine uygun doğru meslek tercihini yapmasını engellemektedir.

Ayşegül Moral, Uzman Psikolog - DBE  Davranış Bilimleri Enstitüsü Çocuk ve Genç Bölümü

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın  Terapistlerimiz

Benzer İçerikler :

Kariyere Ailenin Etkisi

Bir insanı diğer insandan ayıran bedensel, duygusal ve zihinsel etkinliğe çevrenin verdiği değerlerle tanımlanan kişilik gelişimi doğumundan itibaren başlar. ...

Zor Olan Baba Olmak Değil, Babalık Yapabilmektir...

Yapılan çeşitli araştırmalar, her ne kadar babalık rolü anlayışında bir değişim yaşandığını gösterse de erkeklerin yüzde yirmi, yirmi beşi babalığı, meslekleri ...

Çocuklar Kitaptan Ne Bekler?

Geçtiğimiz günlerde Tüyap Kitap Fuarı sona erdi. Fuarın her yıl olduğu gibi bu yıl da okurlardan büyük ilgi gördüğü haberlerini okuduk. Ülkedeki kitap okuma...

Ergenlikte Aile Tutumları

Ergenlik, her bireyin hayatında oldukça önemli bir yer tutan bir dönemdir. Genellikle 11–20 yaşları arasında tanımlanan bu döneme girme yaşı ve uzunluğu ...

İlginizi Çekebilir :

DUYGULAR ÇOCUKLARA NASIL ÖĞRETİLİR?

Çocuklara duygularını tanımlayabilmeyi ve yönetmeyi öğretmek, en temelde onlara yaşadıkları herhangi bir duygunun gayet normal olduğunu gösterir ve bu onlar...

DEHB’Lİ ÇOCUĞUNUZA NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu; çocuklarda, ergenlerde ve yetişkinlerde görülen Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Psikiyatri Birliği de dahil olmak...

Zevki Erteleme Becerisi Testi - Marshmallow Testi Nedir?

İlk defa 1970 yılında Colombia Üniversitesi’nde Walter Mischel tarafından uygulanan “Marshmallow Testi” yani “Zevki Erteleme Becerisi ...

Bağlanma Teorisi

Her birimiz biyolojik olarak doğuştan itibaren bir bağlanma sistemi ile dünyaya geliriz ve bu sistem yaşam boyu çevremizdeki diğer insanlarla bağ kurmamızı...