İkiz Psikolojisi

İkiz Psikolojisi

“ Aaa, ne kadar da benziyorsunuz, siz yoksa.....”

Yüzyıllardır hem bilim adamlarının hem de birçok insanın ilgisini çeken bir konu; ikizlik. Aynı karnı paylaşmak ve aynı anda dünyaya gözlerini açmakla başlayıp, sonra çok uzun seneler kimsenin anlayamayacağı kadar özel bir bağ ile bağlanan iki insan...

Öncelikle bu kadar merak uyandıran ikizliğin nasıl bir olay olduğunu ve çeşitlerini inceleyelim;

Tek Yumurta İkizleri: Sperm tarafından döllenen yumurta daha sonra yarıya bölünür. Bu sebeple, genetik yapıları aynı olur ve dış görünüş olarak da birbirlerine çok benzerler.

Çift Yumurta İkizleri: İki ayrı yumurtanın iki farklı sperm tarafından döllenmesinden meydana gelir. Gen yapılarına bakıldığında sadece %50 sinin aynı olduğu görülür. Dış görünüşleri birbirlerine ancak iki kardeş kadar benzerler.

Genler, vücudumuzun kimyasal parçalarıdır.Tek yumurta ikizleri de genetik olarak aynı oldukları için bilimsel araştırmalara konu olurken, ister tek ister çift yumurta ikizi olsun dış görünümdeki aynılık nedeniyle de birçok filme, diziye, reklama ve kulaktan kulağa dolaşan pek çok hikayeye baş kahraman  olmuşlardır.

Yapılan bilimsel araştırmalarda davranışlarımızın çevresel faktörlere mi, yoksa genle gelen kalıtımsal özelliklerimize mi dayalı olduğu çok incelenen bir konu olup, gen benzerliği nedeniyle ikizler bu çalışmalarda yer almışlardır. Örneğin fobiler, kalıtımsal mı yoksa çevreden gelen etkilerle mi oluşuyor sorusuna en iyi cevabı ikizlerin katılacağı bir çalışma verebilir. Yapılan bir araştırmada çıkan sonuçta da ikizlerin ayrı evlerde yetiştirilseler de benzer fobileri olduğunu göstermiştir.

İkizlerin doğumuyla, özellikle anne ve babaya düşen görevler vardır. Bunlar temel ihtiyaçlar karşılandıktan sonra, çocukların ayrı birer birey olduklarını anlamaları ve bunu göz önünde bulundurarak onları yetiştirmeleridir. Örneğin, çocukluktan itibaren ikizlere alınan kıyafetler veya  oyuncaklarda, seçim yapabilecekleri yaşa gelene kadar onların zevki göz önünde bulundurulup, farklı renkler, modeller veya tarzlar seçilmeli, kararlarını kendilerinin verebildikleri yaşa geldiklerinde ise onların tercihleri baş belirleyici olmalıdır. Ancak bu yolla çevreleri tarafından onlara yüklenmeye çalışılan “aynılık” kavramı biraz olsun kırılabilmektedir. Burada unutulmaması gereken nokta, ikizler yaşamlarının hiçbir döneminde büyük veya küçük çocuk olmanın avantajlarını yaşayamayacaklar. Bu nedenle de onlara özel olduklarını hissettirmek gerekir.

İlerleyen yaşlarda, özellikle ergenlik dönemine girildikten sonra, karakterlerinin nerelerde benzerlik gösterdiği veya hangi konularda ayrıştıkları iyice belirginleşmeye başlar. Bazen ikizlerden bir daha dışa dönük, girişken ve atak olurken, diğeri içe kapanık ve insanlarla zor iletişim kuran, sadece ikizi ile olmak isteyen bir yapı sergileyebilir. Burada yapılması gereken onlara ayrı iki insan olduklarını ve özel olduklarını hissettirebilecek alternatifler sunmaktır. Örneğin, ikisinin ayrı olarak ilgi duydukları alanlar varsa, bunların üzerine eğilmek gerekir. İlgi alanına yönelik hobiler oluşturulabilir ve yeni ortamlara bir diğeri olmadan girmesi, orada sadece kendine ait sosyal bir ortam yaratması sağlanabilir. Bu sayede birbirlerine “bağımlı” hale gelmeye başlayan ilişki, yerini sadece “bağlı” olunan bir yapıya bırakır. İleride farklı okullara giderken veya birinden biri evlenirken yaşayabilecekleri olumsuz duygular en aza indirgenmiş olur.

Yaklaşık 85 doğumdan biri ikiz oluğu için insanlar arasında merak uyandıran bu durum sebebiyle halk arasında sorulan tipik sorular vardır.  Örneğin, ister tek yumurta olsun ister çift yumurta olsun ikizlere, “Biriniz bir şey hissettiğinde diğeri de hissediyor mu?” sıkça sorulur. Birçok ikizin tanımladığı gerçek, bir diğerine bir şey olduğunda iç sıkıntısı veya huzursuzluk hissi duymaları ve bunun neden kaynaklandığını tam olarak bilmedikleri yönündedir. Bir diğer sıkça sorulan soru da; “Kendini ikizinle karıştırdığın oluyor mu?” şeklinde olup, yapılan araştırmalarda ikizlerin kimliklerinin çok küçük yaşlardan itibaren oluşturduklarını ve asla böyle bir karmaşa yaşamadıklarını göstermiştir.

İkizlerin karşılaştıkları durumlar arasında, ikizler arasında farkı bulma yarışmaları da vardır. Aynı anda yeni bir ortama girdiklerinde ilgi odağı olup, ikizlerin birbirlerinden nerelerinin farklı olduğu tartışmaları başlar. Bu çok sık tekrarlanan bir durum oluğundan, onlarda rahatsızlık yaratabilmektedir.

Kısaca, her durumda olduğu gibi kendi içinde olumlu ve olumsuz tarafların olan bu özel durumu çok az insan yaşar. Bilimsel araştırmalar bu konuyu açıklamak için her ne kadar tüm hızıyla devam etse de, onlar yine de sokakta gördükçe bizleri şaşırtmaya devam edecektir.

Merve Soysal Başa, Uzman Klinik Psikolog - DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın  Terapistlerimiz

Benzer İçerikler :

SÜPER ANNEYE EN GÜZEL ARMAĞAN: YÜKÜNÜ HAFİFLETMEK

Pandemi ile değişen yaşamsal pratikler sebebiyle annelerin pek çoğu hem ev işleriyle tam zamanlı ilgilenen, hem de çocukların evden eğitim süreçlerine aktif ...

OKULDA ZORBALIĞA NASIL ENGEL OLUNUR?

Zorbalık, kasıtlı şekilde yapılan saldırgan davranışlardır. Kişinin, güç dengesizliğinden faydalanarak karşısındaki kişiye sözel veya fiziksel şekilde...

KARİYER PLANLAMA SÜRECİNDE

Kariyer planlama yolculuğunda hedefler belirlemek ve buna uygun bir yol haritası oluşturmak her zaman kolay bir süreç olmayabilir. Bu noktada bireyin kendi...

Çocuğum Telefon İstiyor, Alsam mı?

Telefon günlük ihtiyaçlarımızdan birisi ama sakıncaları, özellikle çocuklar için olan zararları unutulmamalıdır. Uzun süreli cep telefonu kullanımı dikkat,...

İlginizi Çekebilir :

BU KAYGI, SINAVI GEÇER Mİ?

Çok küçük yaşlardan bu yana birçok değerlendirme ve ölçümlemeye maruz kalarak yetişiyoruz. Lunaparkta bir alete binmek için belirli bir boy uzunluğunu aşmak ...

Babanın Çocuğun Kişilik Gelişimindeki Rolü

Eşinin hamilelik döneminden itibaren ona destek olup, huzurlu olmasını sağlayarak, bebeğin anne karnındaki gelişimini takip etmeye ve onunla iletişim kurmaya...

Çocuğunuzun Bu 6 Davranış Problemini Görmezden Gelmeyin

Küçük sorunlar çoğunlukla büyük sorunlara dönüşür.  Herkes “Ufacık şeyleri görmezden gelmek çok büyük sorun oluşturmaz” der. Oysa bu düşünce ...

DUYGUSAL DAYANIKLILIĞI YÜKSEK ÇOCUKLAR YETİŞTİRMEK

Çocuklar da tıpkı yetişkinler gibi günlük hayatlarında birçok durumla ve duyguyla baş etmek zorundadırlar. Sınıf arkadaşlarına uyum sağlamak, zor bir ders ...