Çocuk ve Genç

Çok çalışıyorsunuz, kafanızı işten güçten kaldıramıyor, çocuğunuzla yeterince vakit geçiremiyor musunuz? Ne yapmalısınız? DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü, Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi Uzmanları yanıtlıyor.

1. Çocukla zaman geçirirken süre önemli mi?

Süreden çok içerik önemlidir. İsterseniz sabahtan akşama kadar aynı ortamda bulunun, eğer ilişkiye duygusal bir yatırım yapmıyorsanız sağlıklı bir ilişkiden bahsetmek mümkün değildir.

2. Anne ve baba birlikte mi vakit geçirmeli?

Şartlar her zaman buna uygun olmayabilir. Ancak mümkün olduğunca akşam yemeklerini birlikte yemek veya 15 dakika bile olsa birlikte bir oyun oynamak, geçirilen günün değerlendirmesini yapmak veya yatmadan önce birlikte hikâye okumak aile içi paylaşımı arttırır. Ancak 3-6 yaş arasında biyolojik cinsiyete uygun sosyal davranışların gelişmesi açısından erkek çocuk ve baba, kız çocuk ve anne paylaşımlarının arttırılması da yararlı olur.

3. Birlikte zaman geçirmek için neler yapılmalı?

Her ebeveyn çocuğuna zaman ayırmak ister. Ancak bu bazen zor olabilir. Bu durumlarda çocuklarla randevulaşmak, bu randevu saatine sadık kalmak, çocuğa ayrılan süre içinde aynı iş toplantısındaymış gibi başka hiçbir şeyle ilgilenmemek yararlı olacaktır.

4. Kaliteli zaman geçirmekten ne anlamalıyız?

Kaliteli zamanı, başlangıcı ve bitişi belli olan bir süreçte, kişilerin her birinin bazen duygusal bazen akademik bazen her iki alanım birden destekleyecek faaliyetlerde bulunması olarak tanımlayabiliriz.

5. Çok yoğun çalışan anne baba çocuğuyla vakit geçiremiyorsa ne gibi sorunlar olur?

Bu durumda belirli patolojilerden bahsetmek oldukça güç. Neredeyse hiçbir psikolojik sıkıntının nedeni sadece anne 5 baba tutumuyla ilişkili değil. Ancak anne babanın çocukları üzerinde etkin olmadığı durumlarda, disiplin sorunları ve buna bağlı olarak akademik sorunlar, okul başarısızlığı görülebilir. Bazen çok ileri boyutlarda bağımlılıkların gelişmesi söz konusu olabilir.

6. Çocukla anne baba niçin birlikte zaman geçirmeli?

Çocuğun hayata hazırlanması için bu önemlidir. Bununla beraber aile çocuğa kendi değerlerini ancak iletişim halinde olursa aktarabilir. Unutmayın! Çocuklara sadece fiziksel şiddet uygulamıyor olmak onlara zarar vermediğimiz veya yararlı olduğumuz anlamına gelmez. Onları ihmal etmek yapılabilecek en büyük hatadır. Çünkü ihmal çocukta özgüven eksikliği, depresyon, öfke problemi gelişme ihtimalini arttırır.

7. Çocuğu ile birlikte zaman geçiremeyen anne, suçluluk duygusuyla nasıl baş edebilir?

En iyi yolu fırsat buldukça bir şeyler paylaşmaktır. Bunun aksine ayrılamayan vakit, maddi hediyelerle doldurulmaya çalışılırsa işte o zaman sıkıntıların yaşanması kaçınılmazdır. Çocuk, içindeki duygusal boşluğu hep bir maddeyle kapatmayı öğrenir. Olumsuz duygularla başka türlü başa çıkmadığında tepkisel aşırı yeme, aşın alışveriş yapma, diğer insanlarla ilişkisinde arkadaşlığını devam ettirebilmek için onlara hediyeler verme gibi davranışlar görülebilir.

8. Sürekli çocuğuyla birlikte olan anne mi, daha kısıtlı zamanda birlikte olan anne mi kaliteli vakit geçiriyordur?

Bazı anneler süper kadın sendromu içinde olup her şeyi tam yapması gerektiğine inanır. Hem çalışır hem çocukla ilgilenir hem evin işlerini yapar hem misafir ağırlar. Bazen de çalışmaz evde çocuğuyla birliktedir ama ilişkilerine duygusal bir yatırımı yoktur. Burada önemli olan o ilişkide var olması gereken anlayış, annenin rehberliği ve koşulsuz sevgisinin olup olmadığıdır.

9. Çocukla hangi yaşa kadar birlikte zaman geçirmek yararlı?

Burada kronolojik bir yaştan bahsetmek mümkün değildir. Bu, çocuğun duygusal gelişimi, içinde bulunduğu arkadaş çevresi, okul profili gibi birçok faktörden etkilenir. Çocuklar, ergenlikle birlikte aileyle geçirilen zamanların süresini azaltıp daha çok yaşıtlarıyla zaman geçirmeye başlar. Bu dönemde sürekli eleştirerek, ne yapması gerektiğini söyleyerek faydalı bir ilişkiden bahsedemeyiz. Bunun aksine her istediğinde yanında olduğunuzu hissettirdiğiniz, olumlu yönlerini vurguladığınız, nasihat vermek yerine rehberlik ettiğiniz bir ilişkide ergen daha sağlıklı ve mutludur.

10. Aileyle birlikte geçirilen zamanın çocuğa katkıları neler?

Çocuğunuzla zaman geçirmeniz onu daha iyi tanıyıp analiz etmenizi sağlar. Böylece sorgulayarak elde edeceğiniz bilgiden daha fazlasına ulaşır, onu daha doğru yönlendirebilirsiniz. Aynı zamanda çocuğunuz da sizi, değerlerinizi, ailenizin sınır ve kurallarını öğrenir ve buna uygun davranışlar geliştirmek için sizi model alır. Oysa anne babadan kopuk olan çocuk üzerinde ailesi değil çevresindeki diğer kişiler etkin olur.