Onu Hırsız Sanmayın

Çocuğunuz eve ona ait olmayan, ilk defa gördüğünüz bir kalem veya silgi ya da bir oyuncakla mı geliyor? Ona bunun hesabını sormak, hırsız etiketiyle suçlamak bu konuda çaresiz kalmak yerine bu durumun uyum ve davranış bozukluğu olarak sebepleri araştırılmalıdır. Çocuklar mülkiyet ve kişilik haklarına ait kurallara ben merkezci oldukları için beş yaşına kadar uymazlar. Dört yaşındaki bir çocuk kendi oyuncağını da paylaşmak istemez, arkadaşınınkine de sahip olmak ister. Anne babaların bu dönemde çocuklarına başkalarına ait eşya ve oyuncağın alınmayacağını öğretmeleri gerekir. Aldığını gördüğünüzde ise geri vermesi sağlanmalıdır. Eğer uyarı ve bu yaklaşımlarınıza rağmen almaya devam ederse, özgüven ve sevgi eksikliğiyle ilgili olabilir. Yeterli sevgi ve ilgi göremeyen çocuk, anne babasına ait eşyaları da alarak bu eksikliği tamamlamaya çalışabilir. Hırsızlık amacı olmayan bu durumlar ihtiyacı olan sevgi ve ilgi ile beraber düzelir. Okul çağı çocuklarında çalma nedenleri, temel ihtiyaçlarının karşılanmaması, sevgi yoksunluğu, mülkiyet fikrinin yerleşmemiş olması, ailesi ya da öğretmeni tarafından başkalarıyla kıyaslaması sonucu intikam alma isteği, anne babanın çocuğun bu davranışını görmezden gelmesi, özgüvenini arttırmak, değer bulmak için annesinin çantasından para alarak arkadaşlarına yiyecek, içecek ısmarlayarak gücünü göstermek, akademik olarak ondan daha başarılı arkadaşının oyuncak ya da eşyasını alarak hissettiği yetersizlik ve başarısızlığı azaltmak, anne baba ile hesaplaşmak ve yeni doğan bir kardeş, aile içindeki çatışma gibi evdeki durumların yarattığı streslerden olabilir. Alma davranışı için çocuğun eşyaları zaman zaman kontrol edilmelidir. Bazen gerçekten karışmış olabilir. Düzenli olarak yabancı eşyaların geldiği, yalanlarla bazı açıklamaları öğrendiğinizde aşırı tepki göstermeden bunu onaylamadığınızı söylemelisiniz. Fiziksel bir ceza verilmemeli, çocuk “hırsız” diye damgalanmamalıdır. Çocuk değil yaptığı davranış değerlendirilmelidir. Aldığının geri verilmesi istenmeli, özür dilemesi ya da bedelini harçlığından ödemesi sağlanmalıdır. Başkalarına ve onların eşyalarına, haklarına saygı gibi değerler öğretilerek, anne baba olarak model olunarak önlenebilir. Otel odasından havlu alan aile çocuğuna bu konuda örnek olamaz. Çocukla iletişimi güçlendirecek sorunlarını dile getirmesi sağlanarak, okul çağında düzenli haftalık harçlık verip istekleri için kullanması, gerekirse biriktirerek isteklerini düzenleme ve kontrol etmesine yardımcı olacaktır. Sevginizi bakışlarınızla, fiziksel yakınlığınızla, onunla paylaşacağınız özel zamanlarla göstermek, onun fikrini, düşüncesini, onayını alarak değerli hissetmesini sağlamak, başarı beceri ve olumlu özellikleriyle yeterliliğini fark ettirmek ruhsal alanını tatmin edecektir.

Şeyda Özdalga, Uzman Klinik Psikolog - DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın Terapistlerimiz