HIRPALANMIŞ KADIN SENDROMU

“Şiddetle ilgili yapılan araştırmalar çok çarpıcı gerçekleri göz önüne sermektedir. Bunlar; aile içi şiddetin toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bir parçası olduğu ve erkeklerden çok kadınların şiddet mağduru olduğudur. Ayrıca kadınlar şiddete karşılık verdiklerinde ve şiddete başvurduklarında bile hem fiziksel hem de duygusal olarak zarar görme olasılığı en yüksek olan taraftır. “

Özellikle toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, erkek karşısındaki kadını kontrol etme ve ona hükmetme ihtiyacı hissettiğinde başlayabilir. Şiddet uygulayan erkeklerde; düşük benlik saygısı, aşırı kıskançlık, öfke ve diğer güçlü duyguları düzenlemede ve kontrol etmede güçlük yaşama gibi problemler görülebilir. Ayrıca kendilerini, eğitim ve sosyoekonomik düzey açısından partnerlerinden daha düşük bir seviyede hissettikleri anlarda da partnerlerini kontrol etme ihtiyacı hissedebilirler.

Geleneksel inançlara sahip, eğitimsiz bireyler, kadınların erkeklerle eşit olmadığını ve eşlerini kontrol etmeye hakları olduklarını düşünebilmektedirler. Ya da teşhis edilmemiş bir kişilik bozukluğu veya başka bir psikolojik sorunları da olabilir. Bazı kişiler, aile içinde şiddetin normal olarak kabul gördüğü bir evde büyümüşde olabilirler. Bu tür sebeplerle istismara ve şiddete maruz kalan kadınlarda, Hırpalanmış Kadın Sendromu görülebilir. Ruh sağlığı uzmanları, bu kadınların kendilerini savunmakta ve kontrolü geri kazanmakta zorlandıklarını söylemektedir.

Hırpalanmış Kadın Sendromu, Travma Sonrası Stres Bozukluğu’nun (TSSB) bir alt kategorisi olarak tanımlanmıştır. Bu sendromu yaşayan kadınlar, TSSB tanı kriterlerinin tamamını karşılamasa da, yeterli sayıda kriteri karşılamaktadırlar ve bu yüzden travma tedavisi almaları çok faydalı olacaktır. Peki bu sendromu yaşayan bir kadınla nasıl iletişim kurabilirsiniz ve ona nasıl destek olabilirsiniz?

Güvenlik

Şiddete maruz kalan kadınla, partneri yanında olmadan konuşmalısınız ve onun güvenliği için bir plan oluşturmalısınız. Bunu başarmak çok zor olabilir çünkü şiddet uygulayan bireyler, partnerini sırlarını açıklamaması için tehdit edebilir ve ustalıkla manipülasyon uygulayabilirler. Şiddete maruz kalan kadın, partneriyle artık aynı yerde yaşamıyor olsa bile kendisini güvende hissetmeyebilir ve aslında böyle hissetmekte de çok haklıdır. Böyle durumlarda kadının güvenliğini sağlamak için gerekirse kolluk kuvvetlerinden destek istemeli ve bu desteğin verilmesinde ısrarcı olmalısınız.

Onaylanma

Hırpalanmış Kadın Sendromu yaşayan bir kadın, başına gelen olayları anlatırken onaylanmış hissetmeye ihtiyaç duyar. Bu ihtiyacı sebebiyle kendisini ve eğer varsa çocuklarını korumak için yaptığı ve kendince doğru bulduğu şeyleri vurgulayarak anlatabilir. Bu süreçte şiddet uygulayan partnerini kışkırtmak için yapmış olabileceğini düşündüğünüz şeyleri ona sormamaya çalışın. Bu tür sorular kadının kontrolü yeniden ele alma sürecine zarar verdiği gibi onun için güvenli bir alan oluşturmaktan da uzaklaşmış olursunuz.

Ne yapmış ya da ne söylemiş olursa olsun hiç kimsenin hiçbir sebeple şiddete maruz kalmayı hak etmediğini söyleyin.

Umut Verici Olma

Bu sendromu yaşayan kadınların çoğu, şiddet gördükleri birey tarafından aşağılanmış kişilerdir.Aşırı kıskançlığa, sahiplenilmeye maruz kalmış olabilirler ve kusurları sürekli yüzlerine vurulmuş olabilir. Arkadaşlarından ve ailelerinden soyutlanmış olabilirler. Bu süreçte kadının ilk önce kendisine ve daha sonra çevresindeki kişilere yeniden güvenebilmesi için, onun sahip olduğu güçlü yönlerine vurgu yapmalısınız. Ayrıca maruz kaldıkları istismarın fiziksel ve psikolojik etkileriyle ilgili bilgilendirilmeye ihtiyaç duyuyor olabilirler. Yaşadığı olumsuz psikolojik belirtilerin bu sendromla ilişkili olabileceğini ve iyileşmenin kesinlikle mümkün olduğunu sıkça hatırlatmalısınız.

Yukarıda önerilenleri yapmaya çalışırken göz önünde bulundurmanız gereken en önemli şey, siz şiddet görmüş bir kadına destek olmaya çalışırken dahi onun kendisini güvende hissetmekte zorlanabileceği ve sürekli endişeli olacağıdır. Endişeyi o kadar yoğun bir şekilde yaşar ki, çoğu zaman söyleyeceklerinizi algılamakta zorlanabilir. Bu yüzden her şeyden önce ona, güvenli bir şekilde barınabileceği bir kurum(sığınma evi, konuk evi vb.) önermelisiniz.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)’nin bir alt kategorisi olan “Hırpalanmış Kadın Sendromu”nun belirtileri, tıpkı TSSB’nin belirtilerinde olduğu gibi, kadın artık güvende olduğunda ve istismarcı kişiden bütünüyle kurtulduğunda hafiflemeye başlayabilir. Şiddet uygulayan kişinin tutuklanması ve cezalandırılması, kadına kendisini yeniden güçlü hissettirebilecek en olumlu gelişme olacaktır. Fakat cezalandırılan erkeğin saldırgan içgüdülerinin artacağı gerçeğini de unutmamak gerekir. Bu süreçte birçok kadın, yaşamları üzerindeki kontrolü yeniden kazanmak için psikoterapiye de ihtiyaç duyar. Ayrıca yeni bir travma yaşandığında iyileşmeden sonra bile Hırpalanmış Kadın Sendromu’nun belirtilerinin yeniden görülmesi mümkündür. Her şeye rağmen Hırpalanmış Kadın Sendromu yaşayan çoğu kadın iyileşebilir ve şiddet uygulayan kişiden kurtulduktan sonra hayatlarını başarılı, üretken ve mutlu bir şekilde yaşamaya devam edebilirler.

KAYNAK

Walker L.E., ( 10 Kasım, 2011). BatteredWomanSyndrome: KeyElements of a DiagnosisandTreatment Plan. PsyhchCentral.
https://psychcentral.com/pro/battered-woman-syndrome-key-elements-of-a-diagnosis-and-treatment-plan#1

Goldsmith T.D., (17 Mayıs, 2016). WhatCausesDomesticViolence? PsychCentral.
https://psychcentral.com/lib/what-causes-domestic-violence#1