Yetişkin ve Aile

“Şükran duygusu, geçmişi anlamlandırır, bugüne huzur getirir ve yarın için bir vizyon yaratır.” Ama nasıl? Artık hepimiz, teşekkür etmenin, şükran dolu olmanın ruh sağlığına çok iyi geldiğini birçok yerden duyuyoruz. Yapılan birçok araştırma, şükran duygusunun, öfkeyi ve gerginliği azalttığını, motivasyonu ve pozitif duyguları artırdığını ortaya koyuyor. Ayrıca duygudurum bozukluklarını ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) belirtilerini iyileştirmede etkili olduğu söyleniyor. 

Belki de dönüp bir hayatınıza baktığınızda birçok kişi gibi, sizin de aklınıza teşekkür etmeye değer hiçbir şey gelmiyor. Özellikle zor zamanlar geçiriyorken ve hiçbir şeyin yolunda gitmediğini düşündüğünüz anlarda teşekkür etmekle ilgili herhangi bir şey duymak bile sizi daha çok üzüyor ya da öfkelendiriyor olabilir. Fakat lütfen yeniden düşünün, her şey kötüye gidiyorken negatif düşüncelere saplanıp kaldığınızda hayatınızda neleri yoluna koyabildiniz? Olumsuz düşünceler ve memnuniyetsizlik size ne kazandırdı? Olumlu düşündüğünüzde ve zor koşullarda bile sahip olduğunu şeyler için minnet duymayı denemek de muhtemelen size hiçbir şey kaybettirmeyecek. Ancak yapılan bilimsel araştırmaların sonuçlarına göre pek çok şey kazandırabilir.

Minnettar olmak, kronik depresyonu, yaşanmış büyük bir travmayı ya da kırılmış bir kalbi iyileştirmeye yetmeyebilir ancak üzüntüyü ve acıyı hafifletebilir. Şükran duymak umut verebilir ve umut, yaşamımızı sürdürebilmek için en çok ihtiyaç duyduğumuz duygulardan birisidir. Umutsuz olduğunuz anlarda dahi minnettar hissetmeniz, umutsuzluğun sizi tüketemeyecek geçici bir duygu olduğunu da size gösterebilir. Her şeye rağmen hala sahip olduklarınızı hatırlamanıza ve üzüntüden bir an için de olsa uzaklaşmanızı sağlar. Teşekkür etmek, acı ve üzüntüden kaçınmak için çok zararlı olmasına rağmen alkol, uyuşturucu kullanmak ya da tıkınırcasına yemek gibi zararlı yöntemlere başvurmaktan çok daha basit ve kolay görünüyor değil mi? Üstelik işe yaradığı birçok kez kanıtlanmış. Dünya üzerinde kederi ve üzüntüyü sihirli değnek gibi birden bire yok edebilecek hiçbir şey yoktur. Hepimiz iyileşmek için zamana ve çabaya ihtiyaç duyarız. Sahip olduklarınızla ilgili şükran duymayı öğrenmek de iyileşmenize destek olabilecek en basit yollardan birisidir.

Her şey yolunda gidiyorken teşekkür etmek elbette çok daha kolaydır. Fakat depresif hissettiğiniz, hasta olduğunuz, zor dönemlerden geçtiğiniz anlarda da teşekkür edebilmeniz için sizlerle etkili birkaç strateji paylaşacağız.

• SAHİP OLDUĞUNUZ VE SİZE İYİ HİSSETTİREN BİR ŞEY DÜŞÜNÜN

Odağınızı yaşadığınız üzüntüden uzaklaştırmayı deneyerek işe başlayabilirsiniz. Örneğin fiziksel bir ağrı çekiyorsanız vücudunuzun ağrımayan bir bölgesini düşünerek orası için teşekkür edin. Ya da iş yerinde kötü bir gün geçirdiyseniz eve döndüğünüzde sizi karşılayan sevdiklerinize ya da evcil hayvanınıza odaklanın ve onların varlığı için şükredin. Kulağa komik geliyor olabilir ancak ne kadar etkili olduğunu gördüğünüzde şaşıracaksınız.

• SİZE İYİ GELEN İNSANLARI HATIRLAYIN

İşe giderken yolda bir tanıdıkla karşılaştığınızda size gülümsemesini, okulda öğretmeninizin anlayamadığınız bir derste size destek olduğunu, arkadaşınızın sizi zor bir durumdan kurtarmak için nasıl fedakârlık yaptığını hatırlayın. Hepimiz hayatımızdaki insanlarla iyi ve kötü birçok anı paylaşıyoruz. Siz iyi olanlarına odaklanmayı seçin. Ve tüm bunlar için teşekkür edin.

• DENEYİMLERİNİZDEN SİZE NELER KATTIĞINA ODAKLANIN

Keder ve üzüntü ruh sağlığı için olumsuz etkilere sebep olsa da aslında hissedilmesi en kolay duygulardır. Birçok konuda kendimizi kolayca mutsuz hissedebiliriz. Önemli olan tüm deneyimlerin olumlu tarafına odaklanabilmek ve bunlar için iyi hissedebilmektir. Elbette bizi üzen, hayal kırıklığına uğratan tecrübelerimiz için üzülebiliriz. Bu üzüntüyü yaşamak ve geçip gitmesine izin vermek için kendimize zaman tanımalıyız. Fakat bir taraftan da yaşadıklarınızın size neler kattığını ve o deneyimler olmadan şu anki kadar bilgi sahibi olamayacağınızı hatırlayın. Unutmayın ki öğrenmenin en etkili yollarından biri, o konuda deneyim kazanmaktır. Siz de kazandığınız deneyimlere odaklanmayı seçin ve her biri için teşekkür edin.

• SEVDİKLERİNİZİ TAKDİR EDİN VE ONLARA TEŞEKKÜR EDİN

Başkalarını takdir etmek ve onlara ne kadar iyi olduklarını söylemek de size iyi hissettirecektir. Bir arkadaşınızı ya da ailenizden birilerini arayıp onları ne kadar sevdiğinizi söyleyerek güzel bir gün geçirmelerini temenni edebilirsiniz. Ya da onlara sadece hayatınızda oldukları için teşekkür edebilirsiniz. Bu hem sizi hem de karşınızdaki kişiyi mutlu edecektir. Daha önce hiç böyle bir davranış sergilemediğiniz için utanıyor ya da garip hissediyor olabilirsiniz ancak alışmayı deneyin. İnsanlar güzel ve pozitif duygulara çabucak alışırlar.

Teşekkür etmek, fiziksel sağlığı iyileştirmeyi, sosyal ilişkileri güçlendirmeyi ve pozitif duyguları, öz saygıyı daha da kuvvetlendirmeyi sağlıyor. Zorlu dönemlerde stresle başa çıkabilmeyi kolaylaştırarak duygusal dayanıklılığı kuvvetlendiriyor. Üstelik sadece size değil teşekkür ettiğiniz kişi için de birçok faydası var. Teşekkür ettiğiniz kişi, teşekkür ettiğiniz konuyla ilgili daha çok motive oluyor ve daha iyisini yapmak için çabalamaya başlıyor, kendisini daha mutlu hissediyor. Bir teşekkür daha ne yapsın?

KAYNAK

Kane S., (1 Kasım 2019). How Gratitude Can AffectYourPhysicalandPsychologicalWell-Being. PyschCentral.

Martin S., (20 Kasım 2015). 7 WaystoPracticeGratitudeWhenYou’reFeelingDepressed. PsychCentral.

Kane S., (17 Temmuz 2017). 10 Waysto Express Gratitude. PsychCentral.