Okul Olgunluğu

Bir ebeveyn olarak çocuğunuzun okula hazır oluşu ile ilgili endişelendiğinizde öncelikle bu konuya dair bilgilenmeniz ve gerekli olduğunda uzman görüşü almanız bu noktada size yardımcı olabilir. Çocuğunuzun okulda arkadaşları veya dersleri ile ilgili olarak karşılaşabileceği tüm zorluklar hakkında birtakım düşüncelere sahip olabilirsiniz ancak gerçek şu ki bu sorunlarla çocuklarınızın başa çıkabilmesi için onları güçlendirmeniz çok daha önemli bir adımdır. Bazı endişe verici düşüncelerin de etkisiyle birçok ebeveyn çocuklarının karşılaşabileceği zorlukları önlemek için onlara daha okula başlamadan önce okuma yazma öğretmek gibi pek çok çaba içine girerler. Ancak bu, bir çocuğun okula başlamadan önceki hazır oluşunun yalnızca bir yönüdür.

Okula hazır oluş, bir çocuğun örgün eğitim ortamına girmesi için pek çok açıdan hazırlık anlamına gelir. Okula hazır olma hali, belli bir fiziksel ve zihinsel gelişim düzeyini ifade eden okul olgunluğunu içerir. İhtiyaç duyulan bu gelişim seviyesinin fiziksel, bilişsel, duygusal, sosyal ve normatif gelişim gibi boyutları mevcuttur (De Witt ve Booysen, 2007). Bu nedenle okul olgunluğu, göz-el koordinasyonu ve normal beyin işlevi gibi hususları içeren biyolojik ve nörolojik bir büyüme süreci olarak da tanımlanabilir (van Zyl, 2011).

Psikolojik olarak baktığımızda ise psikologlar çocuğun okula hazır olup olmadığını değerlendirir ve özenle olması gereken bazı gelişimlerin varlığını incelerler (Çocuğun yeni şeyler öğrenme, açıklayıcı sorular sorma, bakış açısını savunma arzusu, grup etkileşimini organize edip grup iletişimini sürdürme yeteneği, konsantre olma ve dikkatini verme yeteneği, kendi kendini kontrol etme ve kendi kendini organize etme becerileri vb.).

Öte yandan olgunlaşma, çocuğun resmi öğretim ortamında okuma, yazma ve matematiksel beceri bakımından da hazır olup olmadığıyla ilgilidir. Çocuklar genellikle bu tür bir olgunluğa yaklaşık 6 yaşında ulaşırlar. Buna karşın bazıları 5 yaşında bazıları ise ancak 7 yaşında bu olgunluğa ulaşabilirler. Bu, öğretilebilecek veya olması için zorlanabilecek bir şey değildir. Tam tersine her öğrencinin diğerlerinden farklı bir büyüme temposu olabilir. Bu da onların okul olgunluklarında ve okula hazır oluş seviyelerinde rol oynayacaktır. Bu nedenle okul olgunluğu zorla oluşturulamaz veya hızlandırılamaz. Burada yapılacak olan şey ise her çocuğun kendine özgü gelişimini dikkate almak, bu olgunluğa ulaşmasını beklemek ve gerekli durumlarda da desteklemektir. Okul olgunluğu olmadan, okula hazır oluşa ulaşılamayacağının farkına varmak daha da önemlidir (van Zyl, 2011).

Çocuğunuzun okula hazır olup olmadığı konusunda endişeleriniz varsa şimdiden bir uzman görüşü almanız ve danışarak bu süreci takip etmeniz gelecekte olası psikolojik sorunları, okula dair isteksizliği ve hatta okul başarısızlığını önlemek için önemli olacaktır.

Klinik Psikolog Dr. Didem Altay, Ph.D., CPsychol

DBE| Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi