Çocukları Etkileyen Travmalarla Baş Etmenin Yolları
Darbe Girişimi ya da Terör Gibi Travmatik Olayların Çocuklar Üzerindeki Etkisi Nedir?
Terör olayları gibi pek çok durum, her yaştan insanın davranışlarında değişimlere yol açabiliyor. Çocuklar da bu tür olaylardan bir hayli etkileniyor. Peki, aileler, çocuklarını travmatik olayların etkisinden nasıl koruyabilirler? Uzman Klinik Psikolog Begüm Ayşegül Aydınoğlu, çocukları etkileyen travmalar ile baş edebilmenin yollarını açıklıyor. Bu yıl içerisinde art arda yaşadığımız saldırılar ve geçtiğimiz günlerde yaşanan darbe girişimi, pek çok insanın yaralanmasına, hayatlarını kaybetmesine ve doğrudan şahit olunmasa da çocuklar dâhil her yaştan insanın korku ve çaresizlik duygularını yaşamasına yol açtı. Medyadan konu ile ilgili şahit olunan görüntüler de bu olumsuz duyguların daha da derinleşmesine ve travmatik sonuçlara yol açtı. Peki, darbe girişimi ya da terör gibi travmatik olayların çocuklar üzerindeki etkisi nedir? Aileler, çocuklarını bu gibi travmatik olaylardan nasıl koruyabilirler?
Travmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri
Uzman Klinik Psikolog Begüm AyÅŸegül AydınoÄŸlu, travmanın çocuklar üzerindeki davranışsal etkilerini ve bu süreci aile ile birlikte atlatmanın yollarını şöyle açıklıyor: “Terör gibi travmatik bir olayın çocuklar üzerinde fiziksel, duygusal, zihinsel ve davranışsal etkileri vardır. Bu etkiler çocukların yaÅŸlarına baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸkenlik gösterir. 0-6 yaÅŸ arasındaki çocuklarda ebeveynlerinden ayrılma korkusu, aÄŸlamalar, çığlıklar, huzursuzluk, iÅŸtahın azalması, uykuya geçmekte zorluk, kâbuslar, alt ıslatma, parmak emme gibi regresif (gerileme) davranışlar ve karanlık korkusu görülebilirken; 6-11 yaÅŸ arasındaki çocuklarda kiÅŸilerarası iliÅŸkilerden ve aktivitelerden uzaklaÅŸma, yıkıcı davranışlar, korkular, huzursuzluk, dikkatin azalması ve okul notlarının düşmesi gibi sorunlar gözlenebilir. Aynı zamanda bu yaÅŸ grubu çocukları kendilerini depresif, kaygılı ve suçlu hissedebilir ya da hissizleÅŸmiÅŸ gibi görünebilirler. 12 yaÅŸ ve üzerindeki çocuklarda ise geriye dönüşler (flashbacks), iÅŸtah ve uyku problemleri, gerginlik, geri çekilme, fiziksel ÅŸikâyetler, okul baÅŸarısının düşmesi gözlemlenebilir.”
Doğru Bilgileri Sizden Almalı
Travmanın çocuklarda yarattığı davranışsal etkiler aÅŸikâr. Peki ya aileler böyle durumlarda ne yapmalı? AydınoÄŸlu, “ÇoÄŸu aile terör olayları hakkında çocuklarıyla neyi, nasıl konuÅŸacakları konusunda endiÅŸeleniyor. Bazı aileler bu konuda sessiz kalmanın çocuklarını daha çok koruyacağına inanıyor. Hâlbuki, çocukların yaÅŸlarına ve geliÅŸim dönemlerine uygun bir dilde neler olduÄŸunu paylaÅŸmak çocukların olayları anlamlandırmasına ve yaÅŸadıkları yoÄŸun korku, çaresizlik ve güvensizlik duygularıyla daha iyi baÅŸa çıkmalarına fırsat saÄŸlıyor. Bu sebeple, çocuklarla yapılması gereken konuÅŸmayı ertelemeden, hayatlarındaki en yakın ve en önemli kiÅŸilerden bu konuda doÄŸru bilgileri almalarına izin vermek gerekiyor.”
Ailelere Düşen Görevler
Klinik Psikolog Begüm Ayşegül Aydınoğlu, travmatik olaylar karşısında ailelerin yapması gerekenleri 7 maddede özetliyor:
1- Terör olayları çocukların güvenlik hislerini zedeler. Bu sebeple, evde ve okulda güvende olduklarına dair olan inançlarını tazelemek ve yakınlarının yanlarında olduğunu hissettirmek önemlidir.
2- Çocuklar, pek çok farklı kaynaktan yanlış bilgiler edinmiş olabilirler. Bu sebeple, öncelikle olay hakkında onlara neler bildiklerini sormak ve ardından yaşlarına uygun, basit ve net bir şekilde neler yaşandığının paylaşılması iyi olacaktır. Aynı zamanda, çocuklara istedikleri zaman olay hakkında soru sorabilecekleri ve duygularını paylaşabilecekleri ortam sağlanmalı.
3- Bu olaylar karşısında üzüntü, öfke gibi yaşanacak tüm hislerin doğal olduğunu bilmelerine ve neler hissettiklerini konuşmalarına izin verilmeli, duygularını açığa çıkarmaları için onlara yardımcı olunmalıdır.
4- Çocuklarla konu hakkında konuşurken sakin kalmak önemlidir. Duygularına dair en önemli ipuçlarını ailelerinden alacaklarından, kaygılı bir yaklaşım içinde olmamak ve yemek yeme, uyku saati gibi günlük rutinleri aynı şekilde devam ettirmek gerekiyor.
5- Eğer çocukların yaşları küçükse, neler yaşandığı ve neler hissettikleri hakkında resim çizmeye ya da oyun oynamaya teşvik edilmeli. Bu, onların duygularını anlamlandırmalarına ve yoğun duygularıyla başa çıkmalarına olanak sağlar.
6- Televizyon, internet, sosyal medya ve gazeteler gibi olay hakkında yoğun şiddete maruz kalabilecekleri medya organlarının kullanımı ailelerin rehberliğinde takip edilmelidir.
7- Çocukların iyi olabilmeleri için öncelikle ailelerin iyi olmaları gerekir. Bu süreçte duygularını fark etmeleri, anlamlandırmaları, çevreleriyle paylaşmaları ve günlük rutinlerine devam etmeleri onlara yardımcı olacaktır. Her şeyin daha iyi olacağına dair umutlu olmak ve bunu çocuklara yansıtmak, onların dayanıklılığını artırır ve rahatlamalarını sağlar.
Kaynak Hürriyet
Benzer İçerikler :
Her geçen gün kitap okumaya ilgi azalıyor. Aileler çocuklarını teknoloji çağının kurbanı yapmamak için kitap okuma alışkanlığını çocuklarına kazandırmayÄ...
Pek çok öğrenci tatili aileleri ya da aile büyükleri ile dinlenerek, eğlenerek geçirdi. Yurtiçi ve yurtdışında yaz kamplarına giderek spor, sanat, yabancı dil ...
Yenibiris.com anketlerine göre çalışanların yarısından fazlası yeteri kadar takdir edilmediğini ve bu konuda yöneticilerin adil davranmadığını düşünüyor. Bu ...
Araştırmalara göre kadın liderler, kurumların kârlılığını artırıyor. DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü'nden müşteri ilişkileri danışmanı Rabia Ertan, ...
İlginizi Çekebilir :
Duygusal BaÄŸlılık Verim Getirir Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Psikolog ve Yönetici Koçu AyÅŸegül HorozoÄŸlu, “Ä°nsanlar ancak duygusal olarak ...
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü birinci modül ile başladıkları eğitimlerine ikinci ve üçüncü modül programlarını da ekleyerek katılımcılara ...
Zeynep Zat Uzman Klinik Psikolog, Davranış Bilimleri Enstitüsü Bizim, çift terapilerinde: Partnerlerden biri internet üzerinden eşini/sevgilisini aldatıyor, ...
Farklılıkları Yönetmek Eş seçiminde birbirlerini tamamlasın diye farklı yanları olsun istenir. Sonra işler değişir, bana benzesin diye uğraşılır. "Beni ...