“Yapılan araştırmalar, duygusal dayanıklılığın öğretilebilen ve öğrenilebilen bir yetenek olduğunu gösteriyor. Bu yetenek çalışanlara kazandırıldığında, çalışanların sağlık sorunu masraflarının azaldığı, performanslarının arttığı ve çalışan değişim oranının azaldığı görülüyor.”
Hem kişisel hem de mesleki hayatımızda zaman zaman güçlüklerle, engellerle karşılaşabiliriz ve yoğun bir stres altına girebiliriz. ‘’Duygusal dayanıklılık’’ ise kişinin tüm bu zorlu süreçlere ayak uydurabilme ve zorluklarla baş edebilme kapasitesidir. Bazı insanlar bu zorlu süreçlerde kolayca ümitsizliğe kapılabilir, geri çekilip pes edebilir. Ama duygusal dayanıklılığı yüksek olan insanlar, stres yaşadıkları durumlarda kolaylıkla toparlanabilir ve sağlıklı bir şekilde, yıpranmadan bu süreci atlatabilirler.
Duygusal dayanıklılığı yüksek insanların beş temel özelliği vardır.
• Deneyimlerden ders çıkartmak
• Deneyimlerden bir anlam çıkartmak
• İnkarcılıktan kaçınarak gerçeği kabullenmek
• Disiplini sağlamak ve onu sürekli kılmak
• Olumlu bir tutum içinde kalabilmek
Araştırmacılar, ciddi düzeyde dezavantajlı koşullarda büyüyen bireylerin, nispeten daha rahat bir çocukluk dönemi geçirmiş bireylere göre yetişkinlik döneminde çok daha başarılı olduklarını gözlemlemiş ve bunun sebeplerini ortaya koymak için birçok çalışma yapmıştır.
Bazı araştırma sonuçlarına göre duygusal dayanıklılığı yüksek bireylerin, zaman içerisinde olumlu bir adaptasyon geliştirdiği görülmüştür. Ayrıca kişinin duygusal dayanıklılığı ne kadar yükselirse, depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik sorunlar yaşama ihtimalinin de o kadar düştüğü fark edilmiştir. (Graber R., vd., 2015)
2011 yılında yapılan ‘’Küresel İyilik Hali Endeksi’’ kişilerin stres durumunu üçe ayırıyor:
• İyi olma hali
• Zorlanma hali
• Acı çekme hali
Türkiye’deki vaziyete baktığımızda, ülkedeki çalışan insanların sadece %25’i iyi olma halinde hissederken, %56’sı zorlanma halinde ve %20’sinin ise acı çekme halinde olduğu görülüyor. Bu sonuçlar Türkiye’deki çalışanların, duygusal dayanıklılığı kazandırma çalışmalarına ne kadar ihtiyaç olduğunu açıkça göstermektedir. Yapılan araştırmalar duygusal dayanıklılığın öğretilebilen ve öğrenilebilen bir yetenek olduğunu gösteriyor. Bu yetenek çalışanlara kazandırıldığında, çalışanların sağlık sorunu masraflarının azaldığı, performanslarının arttığı ve çalışan değişim oranının azaldığı görülüyor.
Duygusal Dayanıklılığı Güçlendirmek İçin Neler Yapılabilir ?
• Bilişsel Yükünüzü Bölümlere Ayırın
Gün içerisinde yapmanız gereken iş aktivitelerini, örneğin; maillere dönüş yapma, toplantılara katılma, rapor hazırlama veya analiz yapma gibi sorumluluklarınızı gruplandırın. Her birine belirli zaman aralıklarında vakit ayırarak o an sadece tek bir işe konsantre olun.
• Mola Verin
Bir insanın kendisini önündeki işine verip odaklanarak çalışabilme süresi 90 ila 120 dakika arasında değişkenlik gösteriyor. Bu yüzden gün içinde belirli zaman aralıklarında kısa süreli dahi olsa molalar vermek, zihnin daha berrak olmasını sağlayacak, odaklanmayı artıracak ve en önemlisi duygusal dayanıklılık kapasitesini de artıracaktır.
• Kendinize Geri Çekilip Düşünme Fırsatı Verin
Stresli anlarda, o anı durdurarak duruma uzaktan objektif bir gözle bakabilmeli ve ardından sorunu çözmeye çalışmalısınız. Strese sebep olan durumu merkezinizden kaldırarak olayı yeniden ele almak, daha sağlıklı düşünmenize ve hareket etmenize yardımcı olacaktır. Tüm duygu ve düşüncelerinizi sakince değerlendirdikten sonra yaşanan olaylar karşısında daha doğru bir tepki verdiğinizi fark edeceksiniz.
• Kendinize ve Diğer Bireylere Karşı Şefkatli Olun
Diğer insanlara karşı beslediğimiz şefkatin çok daha azını bile kendimize karşı gösteremediğimizi fark ettiniz mi? Özellikle mesleki hayatımızda her şeyin en mükemmel şekilde tamamlanması için kendimize gereğinden çok yüklenebiliriz ve bir başkasının başına geldiğinde üzüleceğimiz durumların içerisine bizzat kendimizi sokabiliriz. Bu durumlarda yine geriye çekilip kendimize, dinlenmek ve yenilenmek için zaman tanımalıyız. Kişinin kendisine ve başkalarına duyduğu şefkat, pozitif duyguları ve pozitif iş ilişkilerini artırarak bireyleri işbirliğine teşvik ediyor. Şefkat arttırma eğitimleri verilerek şefkatin ön planda olduğu kurum kültürlerinin teşvik edilmesi de iş verimliliğini artıyor.
Kaynakça
Graber R., Pichon F., & Carabine E., (2015). Psychological resilience. Overseas Development Institute.
Fletcher D., Sarkar M., (2013). Psychological resilience: a review critique of definitions, concepts and theory. European Psychologist 18(1). https://doi.org/10.1027/1016-9040/a000124
Tekeli M., Tekeli E.K., (2021). The mediating role of emotional intelligence on the impact of locus of control on psychological resilience: an application for hotel businesses. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 9(1) 1-23.
Kurumsal Gelişim Merkezi Bölümü
