DBE Kişilik Envanteri

Kişilik kavramı çok uzun süredir sosyal bilimlerin odak konularından biri olmuştur. Üzerinde çok fazla durulan her bilimsel kavram gibi kişilik kavramı da geçmişten bugüne evrimleşmiştir ve bu evrim sağlıklı bir şekilde devam etmektedir. Örneğin, kişilik kavramına ilk eğilenlerden biri olan, filozof ve doktor kimlikleriyle tanınan Bergamalı Galen, kişiliği vücutta bulunan ve sürekli devinim halinde olan sıvılara bağlamaktadır. Zaman içinde, bilimsel paradigmanın değişime uğramasıyla birlikte kişilik de daha farklı şekillerde kavramsallaştırılmıştır. Şöyle ki, önceden genetik faktörlerle, anatomik yapılar ve bu yapıların birbirleriyle ilişkileri ile açıklanmaya çalışılan kişilik kavramı, günümüzde kişinin içinde bulunduğu çevrenin de dikkate alınmasıyla beraber çok farklı bir boyut kazanmıştır. Bugüne kadar yüzlerce farklı şekilde tanımı yapılan kişilik kavramı en özet haliyle, yaşamın erken dönemlerinde oluşan ve ilerleyen dönemlerde çok fazla değişime uğramayan, kişileri başkalarından ayıran özellikler bütünü olarak tanımlanabilir.
Yukarıdaki tanımdan da anlaşılacağı üzere, bireylerin hem birbirleriyle olan hem de toplumla olan ilişkilerinde kişilik oldukça önemlidir. Toplumsal hayatın en büyük parçalarından biri olan iş hayatında da kişilik kavramının önemi son yıllarda dikkate alınmaktadır. Bireylerin kişilik özelliklerinin hem iş performansı hem de iş tatminiyle yakından bağlantılı olduğu da sıklıkla vurgulanmaktadır. Dolayısıyla, iş hayatında farklı amaçlarla birçok farklı kişilik envanteri kullanılmaktadır.
DBE Kişilik Envanteri, Raymond Cattel’in kişilik teorisine uygun olarak DBE uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Kişilik envanterleri içinde son yıllarda sıfatlardan oluşan envanterlere sıklıkla rastlanmaktadır. Bu envanterlerin en büyük avantajı çabuk okunup yanıtlanması sayesinde pratikliğe sahip olmasıdır. Bu nedenle DBE Kişilik Envanteri de sıfatlardan oluşturulmuştur.
Envanterin hazırlık aşamasında Türkçe kişilik sıfatlarının taraması yapılmış ve 597 sıfattan oluşan bir havuz oluşturulmuştur. Bir sonraki aşamada, bu sıfatlar farklı cinsiyetlerde, çeşitli sosyo-ekonomik düzey ve eğitim seviyesinde bulunan 1090 kişiye uygulanmıştır. Bu kişilerden elde edilen veriler üzerinden envanteri oluşturacak sıfatlar havuzdan seçilmiş ve envanterin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır.
DBE Kişilik Envanteri 14 alt boyuttan oluşan bir yapıya sahiptir. Envanterde toplam 143 sıfat ve 30 genel yetenek sorusu bulunmaktadır.

DBE KİŞİLİK ENVANTERİ’Nİ KULLANMANIN AVANTAJLARI

İşe alım sürecinde kullanıldığında, bireysel özellikleri kurumun misyon ve vizyonuna en uygun olan adayların seçilme şansını arttıracaktır. Adayların, kurum tarafından belirlenen yetkinliklere sahip olup olmadıkları da belirlenebilecektir. Böylece, seçilmiş olan adayların gelecekteki iş performanslarını bilimsel olarak tahmin edebilmek mümkün olacaktır. Bunun sonucunda kurum bazında turn-over oranı düşecektir.
Bu envanter işe alım sürecinde kullanıldığı gibi aynı zamanda mevcut çalışanlara da uygulanabilmektedir. Özellikle yöneticileri tarafından iş performansı yüksek veya düşük olarak algılanan çalışanların bireysel özelliklerinin karşılaştırılması ve elde edilen sonuçlara göre işe alınacak adaylar için ideal pozisyon profili oluşturulmasında kullanılabilmektedir.
Tüm sektörlerde; çalışanların birbirleriyle ve yöneticileriyle kurdukları ilişkiler çok önemlidir. DBE Kişilik Envanteri, kurumlara tüm adayların genel insan ilişkilerini sürdürme tarzlarıyla alakalı bilgi verecektir. Böylece daha uyumlu bir kadro kurulmasına olanak sağlanmış olacaktır.
DBE Kişilik Envanteri’nin kullanımı sayesinde doğru pozisyona doğru kişiler yerleştirilebilecektir. Bu sayede işgücünün verimliliği artacaktır.
Kurumun hedeflerinin, değerlerinin ya da iş özelliklerinin değişmesi sonucunda çalışanların kurumla ve işiyle uyumu da farklılaşabilir. Bu tür durumlarda DBE Kişilik Envanteri’ni uygulamak, hangi çalışanların değişim süreçlerinde ne tür bir yardıma ihtiyacı olabileceğinin de öngörülmesini sağlayacaktır.
Kişilik envanterlerinin kurumlarda uygulanmasının en önemli amaçlarından biri de kişilik özelliklerini saptamak ve bu kişilik özelliklerine en uygun şekilde işe alım ve terfi süreçlerini yürütmektir. Dolayısıyla DBE Kişilik Envanteri’nin kullanımı, kurum içindeki performansı da olumlu etkileyecektir.