Kurumsal Gelişim Merkezi

Yaşamımızda meydana gelen olumlu ve olumsuz deneyimlerden, kimin, ne kadar etkilendiğini belirleyen faktör, psikolojik potansiyel olarak tanımlanabilir. Sürekli değişen ve dönüşen iş dünyasında da çalışanların psikolojik potansiyeli, başarıyı doğrudan etkilemektedir.

Hayatlarımızda her zaman iyi ya da kötü pek çok durumla ve olayla karşı karşıya kalırız. Bu durumlar ve olaylar kimi zaman peş peşe meydana gelebilir ve böyle dönemlerde her şeyi olduğu gibi bırakıp pes edemeyiz. Çünkü işte, okulda, aile ilişkilerinde bize düşen sorumluluklar vardır ve bu sorumlulukları yalnızca bir süreliğine erteleyebiliriz. Fakat ertelemek de bizlere kalıcı ve uzun vadeli çözümler sunmayacaktır. Yani her ne olursa olsun hayat bir şekilde olağan hızında akmaya devam eder ve bizim de bu akışta kalmamız gerekir. Akışta kalabilmek ve özellikle olumsuz yaşam olaylarıyla ilgili duyguları yönetebilmek, bir yaşam becerisidir. Bu beceri, psikolojik potansiyel faktörünün de temellendirildiği duygusal dayanıklılıktır. Duygusal dayanıklılık öğrenilebilen ve geliştirilebilen, önemli bir beceri türüdür. Yapılan araştırmalara göre, iş dünyasında bu yetenek çalışanlara kazandırıldığında, çalışanların sağlık sorunu masraflarının azaldığı, performanslarının arttığı ve turnover oranının azalığı görülmüştür.

Peki, hangi kişilik özellikleri ve beceri türleri, zorluklar, başarısızlıklar, stres ve kaygı yaratan olumsuz değişimler gibi yaşam olaylarının karşısında kendini toparlayabilme kapasitesi olarak da tanımlayabileceğimiz psikolojik potansiyeli açıklar?

1. KENDİNİ YÖNETEBİLME

Bireylerin, dışarıdan herhangi bir müdahale olmaksızın, sorumluluklarını, hedeflerini ve planlamalarını etkin bir şekilde gerçekleştirebilmelerini sağlayan yöntemlerin ve seçeneklerin tamamı, kişinin kendini yönetebilmesi ile ilgilidir. Bu süreçte, kişinin rahatsız edici duygularına ve dürtülerine hâkim olabilmesi hatta kimi zaman bu olumsuz duyguları da hedeflerine ulaşmak için bir motivasyon aracı haline getirebilmesi, kişinin kendisini başarıyla yönetebildiğini gösterir. 

2. ÖZ YETKİNLİK

Öz yetkinlik en temelde, kişinin kendi değeri hakkındaki öznel değerlendirmeleri ile kendi özelliklerinin olumlu ve olumsuz yönleri hakkındaki yorumlamalarınıntamamıdır. Kişinin kendisine ilişkin düşüncelerini, bu düşüncelerin yol açtığı duygularını ve bu duyguların, düşüncelerin bir ifadesi olan davranışlarını analiz edebilmesi, güçlü ve gelişime açık yönlerini keşfedebilmesi öz yetkinliği ile ilgilidir.

3. STRESLE BAŞ ETME

Stresle baş edebilmek, beklenmedik durumlarda, değişim süreçlerinde, içinde bulunulan süreci kabullenerek bu durumların yaşattığı stresi kontrol altına alabilmektir. Kişinin, yoğun stres ve kaygıya sebep olabilecek yaşam olaylarının ardından çabuk toparlanabilmesi, stresle başarılı bir şekilde baş edebildiğini gösterir.

4. DUYGULARI YÖNETME

Kişinin kendi duygularının farkında olması, duygularını ifade etmek için toplumsal normlara uygun, doğru davranışları ve tutumları tercih etmesi, öfkesini, üzüntüsünü ve diğer olumsuz duygularını kontrol edebilmesi, duyguları yönetme becerisi ile ilgilidir.

5. İLİŞKİLERİ YÖNETME

Kişinin, çevresindeki kişilerle kurduğu ilişkilerde, özellikle problemleri çözmek ve empati kurabilmek için etkin yöntemler kullanabilmesi, ilişkilerini iyi yönetebildiğini gösterir. İlişkilerini iyi yönetebilen kişiler, diğerleriyle uyum içerisinde, adil, sağlıklı ve güçlü ilişkiler kurabilirler.

6. HEDEFLERE ODAKLANMA, PLANLAMA VE KARARLILIK

Kişinin ulaşmak istediği hedefleri için ilerlerken, kendi kapasitesinin ve sınırlarının farkında olması, bu doğrultuda kendisi için rasyonel amaçlar belirleyerek bir yol haritası oluşturması, hedefine ulaşıncaya kadar pes etmeden zorluklarla baş edebilmesidir.

Yukarıdaki özellikler ve beceriler, psikolojik potansiyel kavramının alt faktörleridir. Bir kişinin psikolojik potansiyeli bir diğer deyişle duygusal dayanıklılığı ölçülürken, bu faktörlerin analiz edilmesi, sizlere o kişinin psikolojik potansiyeli ile ilgili gerçekçi bulgular sunacaktır.

İŞ YERİNDE PSİKOLOJİK POTANSİYELİ ÖLÇMENİN FAYDALARI

• İşe alım aşamasında, bireysel özellikleri kurum misyon ve vizyonuna uygun olan adayları seçme şansını arttırır.
• İşe alım sürecinde uygulandığı gibi aynı zamanda mevcut çalışanlara da uygulanabilir.
• Adayların gelecekteki iş performanslarını bilimsel olarak tahmin etme imkânı sunar. Bunun sonucunda da kurum bazında turnover oranı en alt düzeye indirilebilir.
• İdeal pozisyon profili çalışmalarında kullanılabilir.
• Çalışanların gelişime açık yönlerini saptamak, eğitim ihtiyaç analizi yapmak gibi amaçlarla psikolojik potansiyel ölçülebilir.
• Çalışanların değişim süreçlerine uyum sağlama becerilerini bilimsel olarak ölçmek ve geliştirmek için kullanılabilir.

DBE’nin sektörde 35 yılı aşkın deneyimi ve bilimsel yaklaşımı ile uzmanlarımız tarafından bir psikolojik potansiyel envanteri tasarlanmıştır. Psikolojik dayanıklılığı ölçmeyi hedefleyen bu envanter, kişilerin Kendini Yönetebilme, Öz Yetkinlik, Stresle Baş Etme, Duyguları Yönetebilme, İlişkileri Yönetebilme, Hedefe Odaklanma/Planlama özelliklerini analiz etmektedir. Çeşitli yaş ve sosyoekonomik gruplardan oluşan 990 kişi üzerinde uygulanarak geçerlik-güvenilirlik çalışmaları gerçekleştirilmiştir. DBE Psikolojik Potansiyel Envanteri, çabuk okunabilir bir envanter oluşuyla pratik uygulama avantajı sağlamaktadır. İşe alma-yerleştirme, ölçme-değerlendirme, terfi, yetenek yönetimi ve kariyer gelişimi gibi kurumsal ve bireysel pek çok alanda kullanılabilmektedir.

DBE Dayanıklılık Envanteri ile ilgili bilgi almak için tıklayın.

DBE Kurumsal Ölçme / Değerlendirme ve Eğitim Merkezi
Bizi Arayın  Eğitmenlerimiz