Kurumsal Gelişim Merkezi

Çalışanların işlerini kaybetmemesi için iş yeri düzen ve kurallarına uygun iş yeri barışını sağlayacak şekilde davranmaları son derece önemlidir. Bununla birlikte iş ortamında yaşanan stres ve zorluklar nedeniyle zaman zaman tolerans seviyeleri düşmekte ve anlaşmazlıklar yaşanabilmektedir. Bu anlaşmazlıkların tartışma ve kavgaya dönmemesi beklenir. Ancak istenmese de bu türlü durumlar söz konusu olabiliyor.

Bir iş yerinde en çok görülen tartışma ya da kavga sebeplerine şunlar örnek verilebilir:  İnsanların birbirini çekememesi, hakkında dedikodu yapılması, yöneticiye şikayet etme, yüzüne gülüp arkasından konuşma, ekip çalışmasının görünüşte olup aslında olmaması yani bütün başarıyı ekibe değil de kendine mal etmek, riyakarlık, başkasının elde ettiği başarıdan kendine pay biçmek, başkasının yaptığı işi küçümsemek, eleştirmek, hakaret, küfür, mobbing, kişinin ailesi hakkında kötü konuşulması, alınan kararlara katılmaması, vb.

İnsanlar, genelde birbirlerini iyi tanımadığı zaman kavga ederler. Bazen sözlü sataşma şeklinde olduğu gibi, bazen de hiç arzu edilmeyen kavga şekline de dönüşebiliyor. Ancak birbirlerini tanıyıp, aralarında bir bağ oluşturduklarında bir daha münakaşa ve kavga etmekten kaçınıyorlar.

Bir kavga patlak verdiğinde, kişiler içgüdüsel olarak baskın taraf olmaya çalışırlar, konuşmayı beceremeyenler, münakaşa esnasında yüksek ses çıkararak, haksız olsa bile sanki haklılığını ispat etmeye ve baskın olmaya çalışırlar, hatta kaba kuvvet bile kullanabilirler. Tartışma sırasında karşıdakini susturabilmek, ya da haksız duruma düşürebilmek için karşı tarafın açıkları, sırları, geçmişte yaşanan olumsuzluklar ve gizli kırgınlıklar ortaya atılabilir, bu da daha ciddi kavgalara dönüşebilir.

Pozisyon olarak baktığımızda ise eş pozisyondakiler de ast üst ilişkisi olanlar da zaman zaman tartışmalar yaşayabiliyor. Ama şunu söyleyebiliriz ki eğitim seviyesi ve dolayısıyla pozisyon düştükçe tartışmalar daha çok fiziksel kavgaya dönebiliyor.

Kavga veya Tartışmayı Bir Yönetici Nasıl Çözümlemeli

Çalışanların iş yerinde işverenine ve diğer çalışma arkadaşlarına saygılı davranması, çalışma düzenin sağlanması ve huzuru için şarttır. Zaman zaman çıkacak uyuşmazlık ve anlaşmazlıklarda çalışanlar kendi aralarında sorunu çözemiyorsa bunu mutlaka öncelikle ilk yöneticisine söylemelidir.  Yönetici ve işverenin de bu konuda duyarlı olması ve çalışanlar arasında uyumu sağlamak için soruna çözüm getirmeleri gerekmektedir. Çalışma düzeninin bozulmaması ve iş yerindeki huzurun sağlanması için hem çalışanlara hem de işverene düşen görevler vardır.

İşverenin, iş yerinde çalışanların güvenliğini sağlama yükümlülüğü bulunmaktadır.

İşverenin, çalışanların birbirleri ile veya iş yeri dışındaki kişiler ile yaşanan tartışma yada kavga olaylarında olayı açıklığa kavuşturması gerekmektedir. İşverenin,  kavgaya karışan kişilerin savunmasını alarak ve olayı gören tanıkların da ifadelerine  başvurarak olayı adaletli bir şekilde değerlendirmek durumundadır.

Bu gibi durumlarda kavga çıkaran çalışanın iş akdinin tazminatsız fesh edilmesine kadar giden bir süreç söz konusu olabilmektedir. Bu konuda yargıtayın pek çok kararı bulunmaktadır. Bu nedenle çok dikkatli, titiz ve adil davranmak önemlidir.

Kavgaya Karışırsak veya Tanık Olursak Nasıl Davranmalıyız?

İş yerinde kavgaya karışmaktan yada kavga etmekten kaçınmak gerekir. Çünkü bunun sonucu tazminatsız işten atılmaya kadar gidebilir. Herhangi bir kavgaya tanık olursak öncelikle tarafsız kalmaya çalışıp mümkünse kavga eden tarafları sakinleştirerek ortamdan uzaklaştırmaya çalışmamız yerinde olur. Biz sakinleştirip uzaklaştıramadıysak kavga daha da büyüyorsa mutlaka üst yöneticimize yada iş yeri sahibine bilgi vermemiz gerekir.

Tartışmaya girmeyin, dahil olmayın. Sinirlendiğinizde set çıkışlar yapmak yerine sakinleşmeye çalışın, biraz kendinize zaman tanıyın, nefes alın. Sesinizi yükseltmek, bağırmak yanlış anlaşılmanıza da sebep olur. Sinirlendiğinizde durumunuzu değiştirebilirsiniz, ayaktaysanız oturabilirsiniz yada yürüyebilirsiniz, oturuyorsanız ayağa kalkabilirsiniz, o ortamdan uzaklaşabilirsiniz. Durum değişikliği düşünce değişikliğine de sebep olur. Düşünce değişikliği duygularınızı etkiler.

İş yerinde pek çok olay yaşanır gün içinde, birçok kararlar alınır. Biz alınan bazı kararlarda hem fikir olmayabiliriz yada bu kararlar bizim dışımızda alınabilir. Bu durumda sadece fikrimizi uygun şekilde başkalarının da fikrine saygı göstererek söylememiz ve tartışmaya girmememiz gerekir. Bunu bir çekişmeye ve çatışmaya götürmememiz gerekir. Fikir ayrılıklarında karşı taraf ile inatlaşıp çatışmaya ve kavgaya girmek iş yerinde daha büyük zorluklar yaşamamıza sebep olur. Özellikle yöneticinizle bir tartışmaya girerseniz kazanma şansınız olmaz. Bir kişiye sinirlendiğimizde bir anlaşmazlık yaşadığımızda sorunu o kişi ile aramızda hatta o konu ile sınırlı bırakmak işlerimize odaklanmak gerekir. Özellikle kendimize taraf oluşturmak için başkalarına anlatmamak gerekir. Herkese anlatıldığında çözümlenecek sorun çözümlenemez hale gelebiliyor. Hata yapmışsak da özür dilemeyi bilmek, bunu başarabilmek gerekir. Kavgaların kazananı olmuyor, her iki taraf da bir şekilde bundan zarar görüyor bunu unutmamak lazım. Fikir ayrılıklarını ego savaşına çevirmemeliyiz.

İş yerinde iletişimimizi hem kendimize hem çalışma arkadaşlarımıza ve yöneticimize sevgi, saygı ve değer vererek sürdürmeliyiz.

Ayşegül Horozoğlu - DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü Kurumsal Gelişim Merkezi Yöneticisi