Yetişkin ve Aile

Matheson et al. (2003) çiftler arasında yaşanan şiddete yönelik olarak uygulanan tedavi programlarının, genelde sadece erkeğin katıldığı eğitimsel veya bilişsel davranışçı grup veya kadınların katıldığı destek programları olduğunu belirtiyor.

Makalelerinde, çiftin beraber katıldığı tedaviler konusunda farklı görüşler olduğunu;   çiftin beraber katılmasına karşı çıkanların, beraber katılmanın, şiddete maruz kalan kişinin de şiddetten sorumlu olduğu mesajını vereceğini düşündüğünü söylüyorlar. Fakat, beraber tedavinin düşünülmesinin bazı nedenleri olduğunu ekliyorlar. Bu nedenler; şiddet uygulayan erkeklerin çok farklı profillere sahip olmaları ve etkinliği kanıtlanmış tek bir tedavi formatının olmaması, kadınların da şiddet uygulayabildiği, erkeklerin katıldığı gruplarda ilişki dinamiklerinin incelenmeden kalmasıdır. Bunlara ek olarak; danışanlarından erkek gruplarında sıklıkla kullanılan “time out” (mola) metodunun (kişinin öfkesinin arttığını fark etmesi ve davranışa yansımaması için ortamdan sakinleşinceye kadar uzaklaşması) erkekler tarafından yanlış kullanılabildiği ve kadınlar tarafından yeterince iyi anlaşılmadığı ve desteklenmediğini öğrendiklerini belirtiyorlar.

Matheson et al. (2003) çiftlerin beraber katıldığı programlarında 30 kişiyi tedavi etmişler. Kabul ettikleri çiftlerin arasındaki şiddetin çok yüksek olmaması seçim kriterlerinden biriymiş. Öncelikleri kadınların güvenliği olduğu için; kadınlarla güvenlik planı ve seans öncesi ve sonrasında iki tarafla da bireysel olarak kontroller yapılmıştır. Seans sonrası kontrollerde, çiftlerden gelecek hafta boyunca ne kadar güvende olacaklarını düşündüklerine dair form doldurmaları istenmiş.

Terapi yöntemlerinden en önemlisinin, çözüm odaklı bir bakış açısı ve buna ek olarak bilişsel davranışçı yaklaşımlar olduğunu belirtiyorlar.

Terapi boyunca 30 çiftten, bazı testlerle, terapinin nasıl geçtiğine dair geri bildirim alınmış ve bazı çiftler ile mülakatlar yapılmış. Geri bildirimlerde, sıklıkla, geleneksel çiftler için “time out” (mola) metodunun çoğu çift için işe yaramadığı, bunun sebebin ise; kadının yöntemin rasyonelini anlamaması veya erkeğin yöntemi yanlış kullanması olarak belirtilmiş.

Araştırmacılar, geleneksel time out (mola) yöntemini geliştirmek için “anlaşmalı time out (mola)” yöntemi adında yeni bir yöntem geliştirmişler. Bu yöntemdeki en önemli fark, time out (mola) yöntemini çiftin beraber öğrenmesi, planlarını beraber yapmaları ve planları hakkında terapistten geri bildirim alabilmeleridir. Time out (mola) yöntemi, terapinin başlarında çiftlere tanıtılır, bunun sebebi ise çiftlerin yöntemin kendileri için nasıl işleyeceğine beraber karar vermeleri için zamanlarının olmasıdır. Terapist, çiftlerden yöntemi seans içinde ve seans aralarında denemelerini ister ve gerektiğinde değişikler yapılır.

Motivasyon

Motivasyonun sağlanması için, terapinin başlarında, time out yönteminin çiftin arasında nasıl kullandığının tartışması yapılır. Bu konuşma sırasında, her iki taraftan da yöntemle ilgili endişelerini, hoşlarına gitmeyen yanları belirtmeleri istenir. Daha sonra, çifte onlara her iki tarafında rahat kullanabileceği bir yöntem tanıtılacağı söylenir.

Anlaşma

Bu aşamada, detaylar hakkında çiftin konuşması ve belli bir uzlaşmaya varması amaçtır. Konuşma, her iki tarafında sinirlenmeye başladıklarında bunu nasıl fark edebilecekleri konusu ile başlayabilir. Terapist bu aşamada çok aktiftir.

Alıştırma

Time out (mola) prosedüründeki bütün aşamalar çok önemlidir ve çiftle beraber gözden geçirilmeli ve denemelidir.

Revizyon

Seanslarda nelerin yolunda gittiği ve gitmediğinin üzerinden geçilmesi önemlidir.

Araştırmacılar, yeni time out (mola) yönteminin sadece çiftler arasındaki güvenliği sağlamaya yönelik olmadığını, aynı zamanda yöntemin, çiftlerin problem çözme becerilerinde gelişmeyi sağladığını savunmaktadırlar. Ayrıca, time out (mola) yönteminin çiftler arası şiddete yönelik uygulanan prosedürün sadece küçük bir parçası olduğunu eklemektedirler.

Anlaşmalı Time Out (Mola) Yönteminin Basamakları

1. Farkındalık

Tanım: Kızgınlığın belirtilerini fark etmeyi öğrenme
Dikkat Edilecek Hususlar:
a) Partnerlerin, yoğun duygulara tahammül dereceleri farklı olabilir
b) İki taraf da hareketlerinin sorumluluğunu almalı

2. Güvenlik Alanında Kalmak

Tanım: Molanın gerekliliğine karar verebilme
Dikkat Edilecek Hususlar: İki taraftan herhangi biri molayı başlatabilir. Şiddete maruz kalan kişinin de molayı başlatabileceğini bilmesi kendini daha güçlü hissetmesini sağlayabilir.

3. Sinyal

Tanım: Mola isteyen kişi, bunu bir el hareketi ile ve sakin bir ses tonu ile biraz mola istiyorum şeklinde ifade eder.
Dikkat Edilecek Hususlar: Partnerler kullanacakları sinyalin ne olduğuna aralarında karar verirler. Mümkün olduğunca açık ve net olmasına dikkat ederler.

4. Kabul Etme

Tanım: Diğer partner molayı kabul eder
Dikkat Edilecek Hususlar: Partnerler tartışmaya devam etme isteklerini engelleyecek yollar konusunda plan yaparlar.

5. Ayrılma

Tanım: Partnerler farklı bölgelere çekilirler.
Dikkat Edilecek Hususlar: Partnerler, mola için gidebilecekleri bir yer, orada geçirilecek
zaman konusunda anlaşırlar.

6. Sakinleşme

Tanım: Molayı başlatan kişi, sakinleşmek için gerekenleri yapar.
Dikkat Edilecek Hususlar: Her iki tarafta sakinleşmeye ihtiyaç duyabilir ve bunu nasıl
yapabilecekleri konusunda yardım gerekebilir----.

7. Geri dönüş

Tanım: Partnerler buluşurlar ve sakinlerse konuşmalarına devam ederler.
Dikkat edilecek Hususlar: Partnerler, gerekirse başka bir time out alabileceklerini veya
tartışmayı tamamen bırakabileceklerini bilirler.

Kaynak: Journal of Marital and Family Therapy / 2003

DBE Yetişkin ve Aile Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın  Terapistlerimiz