ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN AYRILIK KAYGISI

ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN AYRILIK KAYGISI
“Yapılan araştırmalar, çocukların yaklaşık %4.1’inde ayrılma anksiyetesi görüldüğünü ve doğru zamanda tedavi edilmediği takdirde bu  bireylerin %36.1’inin yetişkinlik döneminde de ayrılık anksiyetesini yaşamaya devam edebileceğini gösteriyor.”
 
Çocuklarda, gelişim sürecinin ilk döneminde ayrılık kaygısının görülmesi olağan karşılansa da ilerleyen yıllarda bu kaygının azalmaması sorun oluşturabilir. Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre ayrılık kaygısı, 6 ila 18 aylık bebeklerde standart bir gelişim durumudur ve bu durum, bebeklerde gelişimleri doğrultusunda artan bağlılık ve nesne sürekliliği algıları ile ilgilidir. İlk başlarda ebeveynler için çocuğunun ona olan bağlılığını görmek mutluluk verici olsa da ilerleyen dönemlerde çocuğun ayrılık kaygıları yaşaması hem çocuğa hem de ebeveynlerine zorluk çıkartabilir. Çoğu ebeveyn ayrılık kaygısı yaşayan çocuğunu bir bakıcıya, kreşe veya öğretmene bırakmanın ne kadar zor olduğunu bilir. Peki ebeveynler bu tür zorlayıcı durumlarda neler yapabilir?
 
Ayrılık Kaygısı Bozukluğu Nedir? 
Amerikan Psikoloji Derneği (APA) Ayrılık Kaygısı Bozukluğu’nu tipik olarak çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkan bir anksiyete bozukluğu olarak tanımlar. Bu bozukluk, çoğu bebek ve küçük çocuğun yaşadığı ayrılık kaygısı ile aynı değildir. Ayrılık Kaygısı Bozukluğu, kişinin evinden veya ailesinden ayrılma korkusu içermesi bakımından benzer görünse de gelişimsel sürece uygun olmaması ve uzun süre devam etmesi yönüyle bebeklerde ve küçük çocuklarda görülen ayrılık kaygısından ayrışır. Ayrılık kaygısı bozukluğu olan kişilerde şu belirtiler görülür: 
Sürekli bir ayrılık beklentisi içinde olmak ve bununla ilgili endişelenmek.
Ayrılık gerçekleşirse meydana gelebilecek korkunç şeyleri düşünerek kaygılanmak.
Ayrılığa yol açabilecek olaylar üzerinde sürekli düşünmek.
Okula gitmeyi reddetmek.
Evin dışında veya ebeveyn yanında değilken uyuyamamak.
Baş ağrısı, mide bulantısı veya kusma gibi fiziksel problemler yaşamak.
Sıklıkla çocuklarda ve ergenlerde görülse de güncel DSM 5 kitabında (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı) yetişkinlerin de ayrılık kaygısı bozukluğu yaşayabileceği kabul edilmiştir. Bundan önce yapılan araştırmalar, çocukların yaklaşık %4.1’inde ayrılma anksiyetesi görüldüğünü ve doğru zamanda tedavi edilmediği takdirde bu  bireylerin %36.1’inin yetişkinlik döneminde de ayrılık anksiyetesini yaşamaya devam edebileceğini gösteriyor. 
Ayrılık Kaygısına Neler Sebep Olabilir?
Ayrılık kaygısına nelerin sebep olabileceği kesin bir şekilde bilinmemektedir. Ancak bir çocukta bu kaygıların görülme riskini artıran birkaç faktör vardır. Yapılan araştırmalara göre genetik faktörler de bunlardan biridir. Başka bir deyişle, bazı çocuklar hiçbir sebep yokken sadece genetik faktörler sebebiyle ayrılık kaygısı yaşamaya daha yatkın olabilirler. Çocuğun ailesinde kaygı ve depresyon öyküsü varsa çocuk daha büyük bir risk altında olabilir. Bunun yanında yapılan bazı çalışmalar ayrılık anksiyetesinin genetik faktörlerden çok çevresel faktörler sebebiyle ortaya çıktığını gösteriyor. Bu çevresel risk faktörlerinden bazıları şunlardır:
Ebeveynin çocuğa karşı soğuk,mesafeli ve ilgisiz bir tutumda olması.
Ebeveynin çocuğa karşı aşırı korumacı ve ilgili olması. 
Çocuğun davranışları ve duygularına ebeveynin sürekli müdahale etmesi.
Travmatik yaşam olaylarının da çocuklarda ayrılık kaygısı bozukluğu riskini artırabileceği düşünülmektedir. Bu olaylardan bazıları şunlar olabilir:
Önemli bir bağlanma figürünün (anne baba bakım veren kişiler) yokluğu veya ölümü.
Ebeveyn boşanması.
Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir? 
Ayrılık anksiyetesi teşhisinde ilk adım aşağıdaki olası zihinsel sağlık durumlarını dışlamaktır. Yani bu problemlerin çocukta görülmediğinden emin olmaktır. 
Otizm spektrum bozukluğu
Psikotik bozukluklar
Agorafobi 
Yaygın anksiyete bozukluğu
Bu aşamadan sonra aşağıdaki tanı kriterlerinin çocukta bulunup bulunmadığına bakılmalıdır. 
Israrcı kişilik yapısı
Sosyal veya akademik işleyişi bozacak kadar aşırılık gösteren, gelişimsel sürece uygun olmayan davranışlar: yüksek sesle ağlamak bağırmak ebeveyne ya da diğer kişilere karşı saldırgan veya uygunsuz davranışlar sergilemek
Ayrılık kaygısı bozukluğu olan bir çocuğun ebeveyni olmak hem çocuk hem de ebeveyn için zorlayıcı bir durumdur fakat bu süreçte yalnız olmadığınızı unutmamalısınız. Sizler gibi birçok ebeveyn hatta yukarıda bahsedildiği gibi birçok yetişkin de bu tür kaygılarla baş etmeye çalışıyor. Bu tür durumlarda çeşitli destek gruplarına başvurabilir profesyonel yardım alabilirsiniz. 
KAYNAK
Gökbayrak S. (27 Temmuz 2021). All About Separation Anxiety Disorder. PsychCentral. 
https://psychcentral.com/anxiety/separation-anxiety-disorder 
03.08.2021

DBE Çocuk ve Genç Bölümü
 
 
 

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın  Terapistlerimiz

Benzer İçerikler :

Okulda Zorbalık

Çocuğunuz İçin Savunma Okul zorbalığı başka bir insanı kontrol etmek için güç kullanmaktır. Zorbalığa uğrayan öğrenciler kendilerini savunmakta zorluk...

Ergenlikte Aile Tutumları

Ergenlik, her bireyin hayatında oldukça önemli bir yer tutan bir dönemdir. Genellikle 11–20 yaşları arasında tanımlanan bu döneme girme yaşı ve uzunluğu ...

Çocuklar Kitaptan Ne Bekler?

Geçtiğimiz günlerde Tüyap Kitap Fuarı sona erdi. Fuarın her yıl olduğu gibi bu yıl da okurlardan büyük ilgi gördüğü haberlerini okuduk. Ülkedeki kitap okuma...

En Zararlı Ebeveyn Tipi

Yıllar içinde bana sıklıkla, bir ebeveynin çocuğuna yapabileceği en zararlı şeyin ne olduğu sorusu sorulmuştur. Bir ebeveynin yapabileceği pek çok zararlı şey ...

İlginizi Çekebilir :

Tercih Döneminde Mutluluğu Seçin!

TERCİH DÖNEMİNDE MUTLULUĞU SEÇİN! Bu yıl lise sınavına girmiş öğrenciler tercihleri yaptı ve yerleştirmeleri bekliyor. Üniversite sınavına girmiş öğrenciler ...

ÜSTÜN ZEKÂ: AVANTAJ MI DEZAVANTAJ MI?

Üstün zekâlı çocuklar, sosyal uyum, duygusal olgunluk ve sağlıklı bir benlik algısı oluşturmakta zorluk çekebilmektedir. Bu çocuklarda entelektüel ilerleme ...

DİJİTAL DÜNYADA EBEVEYN OLMAK

Günümüzün teknoloji dünyasında internetin de hayatlarımıza dâhil olmasıyla beraber yaşamımızda birçok şey değişti. Teknolojinin artık hayatımızın hemen hemen ...

Çocuklarda ve Gençlerde Öfke

Toplumun çekirdeğini oluşturan çocuk ve gençlerdeki öfke, saldırganlık ve şiddet eğiliminin yaygın olarak görülmesi, mesleki olarak önleme programı...