Kurumsal Gelişim Merkezi

“Verimli, güvenilir ve dürüst çalışanlardan oluşan bir iş gücünü oluşturmanın en hızlı, en ucuz ve en kolay yolu nedir?”

En iyi düzeydeki çalışanlardan oluşan bir şirket ortamına sahip olmanın ilk ve en önemli adımı, işyerinde en iyi performans göstereceğini öngördüğümüz kişileri işe almaktır.

Bilinçli işverenler, artık kişi ve pozisyon eşleştirmesini doğru yapmak için eskisinden daha fazla çaba göstermekteler. Çünkü pozisyona, işe ya da kuruma uygun olmayan kişileri istihdam etmenin uzun dönemde düşük motivasyon, düşük performans vb. uzun dönemde kuruma maliyeti çok yüksek sorunlara yol açacağının olacağının farkındalar. Tüm bunların yanında, hayatımızın büyük bir kısmının işte geçiyor olması ve buna bağlı olarak gittikçe önem kazanan kaliteli bir yaşam sürme ihtiyacı çalışanları tatmin edici ve yeteneklerine uygun işler aramaya yönlendirmiştir.
Personel seçim sürecinde doğru kişiyi doğru pozisyona yerleştirebilmek için neler yapabilir? İşte bu aşamada, insan kaynakları profesyonellerinin ve işe alımdan sorumlu diğer yöneticilerin son dönemde daha sıklıkla tercih ettiği; bu eşleştirme sürecini hem objektif hem de daha somut ve öngörü gücü yüksek verilere dayandıran bir yöntem olan “psikolojik test” kullanımından bahsedebiliriz.

Genel anlamı ile “Psikolojik Testler” bireylerin yetenekleri, becerileri, performansları, güdüleri, tutumları, davranışları vb. hakkında bilgi verecek soruların sorulmasına ortam ve olanak sağlayan sistemli bir yaklaşım olarak tanımlanabilir. Uygulamalara baktığımızda psikolojik testler hem kurumsal hem de bireysel amaçlar için kullanılabilmektedir.

Bireyler

• Kendilerini tanıma, 
• Kişilikleri, yetenekleri, becerileri ve benzeri konularda farkındalık kazanarak yakın ve uzak gelecekteki yaşamlarını belirleyecek seçimlerde bulunma, 
• Meslek belirleme ve 
• Kariyer yollarını çizmede psikolojik testlerden faydalanmaktadırlar.  

Kurumlar

• İşe alım ve yerleştirme süreçlerinde bireyler arası farklılıkların saptanarak, doğru özelliklere sahip kişilerin doğru yerlerde görevlendirilmesinde; 
• Kariyer planlama süreçlerinde bireylerin kurum içerisinde doğru pozisyonlara yönlendirilmesinde; 
• Terfilerde kişinin güçlü ve gelişmesi gereken yönlerinin belirlenmesi ve bir üst pozisyon için yetiştirilmesi kararının alınmasında; 
• Eğitim ihtiyacının saptanmasında bireylerin gelişmesi gereken yönlerinin saptanarak ihtiyaca yönelik eğitimlerin verilmesinde; 
• Ekiplerin oluşturulması sürecinde proje ekipleri seçilirken ya da departman üyeleri belirlenirken uyum içinde çalışabilecek kişilerin, takımların belirlenmesinde psikolojik testlere başvurmaktadırlar.

Eleman seçimi sürecinde psikolojik testlerin uygulanmasının temel faydası kurumun beklentilerine, pozisyonun ihtiyaçlarına ve yetkinliklerine en uygun kişilerin objektif değerlendirmeler sonucu kısa zamanda ve ekonomik yöntemlerle belirlenebilmesidir. Psikolojik test uygulamalarının kurumlara sağladığı diğer faydalar ise standart eleme yapılmasını sağlayarak, seçim sürecinin verimliliğini ve öngörü geçerliliğini yükseltmek, süresini kısaltmak, pozisyona uygun adayların seçilerek eleman devir hızının düşürülmesini sağlamak ve buna bağlı maliyetleri düşürmektir. Kurumun performansının bireylerin performansına bağlı olduğunu düşünürsek, işi yapacak kişinin, o işin gerektirdiği bilgi, yetenek ve kişilik özelliklerine sahip olması giderek daha çok önem kazanmaktadır. Araştırmalar, işin gerektirdiği bilgi, yetenek ve kişilik özelliklerine sahip bireylerin işlerinde daha verimli ve mutlu olduklarını ve yüksek performans gösterdiklerini ortaya koymaktadır.

Pozisyonlar için normlar geliştirerek seçim kalitesinin standart ve kalıcı olmasının sağlanmasına; işe alım süreçlerini standart hale getirerek iş gücü kalitesinin zaman içerisinde istatistiksel yöntemleri kullanarak incelenmesine ve geliştirilmesine yol açmak psikolojik test kullanımının diğer faydalarıdır. Psikolojik testler sayesinde çok yüksek başvuru alan pozisyonlarda geçerli ve adil bir eleme yapabilmekte; yönetici seçiminde, adayların pozisyondaki davranışları öngörülebilmekte ve detaylı olarak değerlendirebilmektedir. Bu sayede görüşmelerde benzer performans gösteren adaylar arasında daha doğru, objektif ve tarafsız bir seçim yapabilmektedir.

İşe alımda psikolojik test kullanımından maksimum fayda sağlanılabilmesi için bu sürecin sağlıklı bir biçimde yürütülmesi çok önemlidir. Sağlıklı bir süreç genellikle şu aşamalardan oluşur: 

• İş tanımının oluşturulması 
• Yetkinliklerin belirlenmesi 
• Ölçüm araçlarının belirlenmesi 
• Ölçüm araçlarının adaptasyonu 
• Uygulama, değerlendirme ve raporlama 

Son olarak, şunu belirtmek gerekir ki psikolojik testler işe alım ve diğer insan kaynakları süreçlerinin daha objektif ve verimli bir biçimde yürütülmesinde oldukça fayda sağlasalar dahi, bu testlerin birer amaç değil sadece işe alım kararı verilmesi için birer araç olduğu unutulmamalıdır. Test sonuçları dışında diğer alternatif teknikleri kullanarak bireyden alınacak tüm bilgileri bir araya getirip son kararı vermek en sağlıklı yöntemdir. Bunun yanı sıra işe alımdan sonra da gelişimi planlama ve takip için de ölçme ve değerlendirme tekniklerinden faydalanmak yapılan işin devamlılığı açısından önemli ve gereklidir.